Okres lateński-okres wędrówek ludów
1201-AR2-APOLOWL-S1
1. Źródła do okresów: młodszego przedrzymskiego, rzymskiego i wędrówek ludów.
2. Celtowie – kształtowanie się kultury lateńskiej.
3. Kultury obrzeży świata celtyckiego – kultury jastorfska i przeworska.
4. Kultura oksywska i krąg kultur północnoeuropejskich – na krańcach zlatenizowanego świata.
5. Nadłabski krąg kulturowy.
6. Goci i krąg kultur gockich – kultury wielbarska, czernichowska, Sîntana de Mureş oraz przypadek grupy masłomęckiej.
7. Bałtowie.
8. „Historia niespokojnej epoki” – czas wędrówek ludów w Europie.
9. Problem zaniku i kontynuacji zjawisk kulturowych w okresie wędrówek ludów – kwestia pojawienia się Słowian na ziemiach polskich; pogłębienie problematyki.
|
W cyklu 2024/25Z:
1. Źródła do okresów: młodszego przedrzymskiego, rzymskiego i wędrówek ludów.
2. Celtowie – kształtowanie się kultury lateńskiej.
3. Kultury obrzeży świata celtyckiego – kultury jastorfska i przeworska.
4. Kultura oksywska i krąg kultur północnoeuropejskich – na krańcach zlatenizowanego świata.
5. Nadłabski krąg kulturowy.
6. Goci i krąg kultur gockich – kultury wielbarska, czernichowska, Sîntana de Mureş oraz przypadek grupy masłomęckiej.
7. Bałtowie.
8. „Historia niespokojnej epoki” – czas wędrówek ludów w Europie.
9. Problem zaniku i kontynuacji zjawisk kulturowych w okresie wędrówek ludów – kwestia pojawienia się Słowian na ziemiach polskich; pogłębienie problematyki. |
Całkowity nakład pracy studenta
Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:
– udział w zajęciach – 45 godz.
Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:
– czytanie literatury - 45 godz.
– przygotowanie prezentacji – 10 godz.;
– przygotowanie do sprawdzianów pisemnych – 50 godz.
Łącznie: 150 godz. (5 punktów ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza
(K_W04) Ma zaawansowaną wiedzę z zakresu:
1. Źródeł pisanych i zawartych w nich informacji nt. wybranych plemion germańskich i celtyckich
2. Wybranych kultur archeologicznych i kręgów kulturowych na obszarze Europy w omawianej epoce (co najmniej w zakresie przedstawionym na wykładach i ćwiczeniach)
(K_W05) Ma zaawansowaną wiedzę wynikającą z interdyscyplinarnych rekonstrukcji wybranych procesów, w szczególności:
1. Rozumie wpływ Celtów, Rzymian i Gotów na kształtowanie się kultur strefy Barbaricum
2. Zna teorię K. Godłowskiego nt. pochodzenia Słowian i ich pojawienia się na ziemiach Polski
(K_W12) Posiada zaawansowaną wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł archeologicznych oraz innych wytworów cywilizacji, przydatnych dla poznania omawianej epoki
Efekty uczenia się - umiejętności
(K_U02) Posiada podstawowe umiejętności opracowywania i prezentacji wyników kwerendy źródeł
(K_U03) Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego
(K_U05)
1. Rozpoznaje typowe inwentarze dla poszczególnych kultur wg głównych faz
2. Potrafi opisać omawiane kultury archeologiczne wg schematu:
- Nazwa – pochodzenie
- Badacze i podstawowa literatura
- Chronologia
- Zajmowany obszar i jego zmiany
- Obrządek pogrzebowy
- Zabytki przewodnie dla poszczególnych faz
- Osady
(K_U06) Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania oraz formułowania wniosków, w szczególności:
1. Potrafi wyjaśnić w jaki sposób przejawiał się wpływ Celtów i Rzymian na kultury strefy Barbaricum
2. Opisuje rolę Gotów w kształtowaniu kultur kręgu gockiego
3. Potrafi przedstawić argumentację K. Godłowskiego dotyczącą kwestii słowiańskiej
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
(K_K01) Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
(K_K05) Wykazuje niezależność i samodzielność w myśleniu, rozumiejąc i szanując jednocześnie prawo innych osób do tego samego
(K_K08) Potrafi współdziałać i pracować w zespole
Metody dydaktyczne
eksponujące: pokaz
podające: opis, wykład informacyjny
poszukujące: referat, studium przypadku, ćwiczeniowa
Metody dydaktyczne eksponujące
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach; aktywne uczestnictwo w zajęciach; referat; prezentacja; sprawdzian pisemny.
Kryteria oceniania:
– pozytywna ocena ze sprawdzianu pisemnego; wymagany próg: ocena dostateczna (3) – 26–30 pkt (52–60%); ocena dostateczna plus (3,5) – 31–35 pkt (62–70%); ocena dobra (4) – 36–40 pkt (71–80%); ocena dobra plus (4,5) – 41–45 pkt (82–90%); ocena bardzo dobra (5) – 46–50 (92–100%).
Literatura
1. Nowakowski W., Od Galindai do Galinditae. Z badań nad pradziejami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum t. 4, Warszawa 1995.
2. Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w), Wielka historia Polski, t.1, Kraków 1998. Rozdziały od X do XVII włącznie
3. Późny okres lateński i okres rzymski. Prahistoria Ziem Polskich, t. 5, Wielowiejski J. (red.), Wrocław 1981.
4. Chochorowski J., Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Encyklopedia historyczna świata, t. 1, Prehistoria, Kraków 1999
5. Wielka historia świata, tom 3. Świat okresu cywilizacji klasycznych, Kraków 2005
6. Rodzińska-Nowak J., Gospodarka żywnościowa ludności kultury przeworskiej, Opera Archaeologiae Jagiellonicae, vol. II, Kraków 2012.
7. Orzechowski Sz., Region żelaza. Centra hutnicze kultury przeworskiej, Kielce 2013
8. Bursche A., Hines J., Zapolska A. (red.), The Migration Period between the Oder and the Vistula, vol. 1-2. Leiden-Boston 2020.
9. Dąbrowska T., Wczesne fazy kultury przeworskiej. Chronologia-zasięg-powiązania. Warszawa 1988.
10. Dąbrowska T., Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu: zarys kulturowo-chronologiczny, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne 7, Warszawa 2008.
11. Dąbrowski J., Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej, Warszawa 2009.
12. Dobrzańska H., Osada z późnego okresu rzymskiego w Igołomii, woj. krakowskie, cz. I i II, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1990.
13. Godłowski K., Studia nad stosunkami społecznymi w okresach późnolateńskim i rzymskim w dorzeczu Odry i Wisły: próba interpretacji cmentarzysk. Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Biblioteka Archeologiczna 13, Warszawa-Wrocław 1960.
14. Godłowski K. Kultura przeworska na Górnym Śląsku. Katowice-Kraków 1969.
15. Godłowski K., Okres lateński w Europie. Archeologia pierwotna i wczesnośredniowieczna IV, Kraków 1977.
16. Godłowski K., Przemiany kulturowe i osadnicze w południowej i środkowej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie rzymskim, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
17. Mączyńska M., Światło z popiołu. Wędrówki ludów w Europie w IV i V wieku. Warszawa 2013.
18. Rodzińska-Nowak J. Jakuszowice, stanowisko 2. Ceramika z osady kultury przeworskiej z młodszego i późnego okresu wpływów rzymskich i wczesnej fazy okresu wędrówek ludów, Prace Archeologiczne 61, Kraków 2006.
19. Tejral J., Einheimische und Fremde. Das norddanubische Gebiet zur Zeit der Völkerwanderung. Aussage der Grabfunde. Spisy Arch. ustavu AV ČR 33, Brno 2011.
20. Wielowiejski J. red., Znaczenie wojen markomańskich dla państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Scripta Archaeologica 2, Warszawa 1982.
21. Andrzejowski J., Wschodnia strefa kultury przeworskiej – próba definicji, Wiadomości Archeologiczne 54, s. 59-87
|
W cyklu 2024/25Z:
1. Nowakowski W., Od Galindai do Galinditae. Z badań nad pradziejami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum t. 4, Warszawa 1995.
2. Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w), Wielka historia Polski, t.1, Kraków 1998. Rozdziały od X do XVII włącznie
3. Późny okres lateński i okres rzymski. Prahistoria Ziem Polskich, t. 5, Wielowiejski J. (red.), Wrocław 1981.
4. Chochorowski J., Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Encyklopedia historyczna świata, t. 1, Prehistoria, Kraków 1999
5. Wielka historia świata, tom 3. Świat okresu cywilizacji klasycznych, Kraków 2005
6. Rodzińska-Nowak J., Gospodarka żywnościowa ludności kultury przeworskiej, Opera Archaeologiae Jagiellonicae, vol. II, Kraków 2012.
7. Orzechowski Sz., Region żelaza. Centra hutnicze kultury przeworskiej, Kielce 2013
8. Bursche A., Hines J., Zapolska A. (red.), The Migration Period between the Oder and the Vistula, vol. 1-2. Leiden-Boston 2020.
9. Dąbrowska T., Wczesne fazy kultury przeworskiej. Chronologia-zasięg-powiązania. Warszawa 1988.
10. Dąbrowska T., Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu: zarys kulturowo-chronologiczny, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne 7, Warszawa 2008.
11. Dąbrowski J., Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej, Warszawa 2009.
12. Dobrzańska H., Osada z późnego okresu rzymskiego w Igołomii, woj. krakowskie, cz. I i II, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1990.
13. Godłowski K., Studia nad stosunkami społecznymi w okresach późnolateńskim i rzymskim w dorzeczu Odry i Wisły: próba interpretacji cmentarzysk. Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Biblioteka Archeologiczna 13, Warszawa-Wrocław 1960.
14. Godłowski K. Kultura przeworska na Górnym Śląsku. Katowice-Kraków 1969.
15. Godłowski K., Okres lateński w Europie. Archeologia pierwotna i wczesnośredniowieczna IV, Kraków 1977.
16. Godłowski K., Przemiany kulturowe i osadnicze w południowej i środkowej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie rzymskim, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
17. Mączyńska M., Światło z popiołu. Wędrówki ludów w Europie w IV i V wieku. Warszawa 2013.
18. Rodzińska-Nowak J. Jakuszowice, stanowisko 2. Ceramika z osady kultury przeworskiej z młodszego i późnego okresu wpływów rzymskich i wczesnej fazy okresu wędrówek ludów, Prace Archeologiczne 61, Kraków 2006.
19. Tejral J., Einheimische und Fremde. Das norddanubische Gebiet zur Zeit der Völkerwanderung. Aussage der Grabfunde. Spisy Arch. ustavu AV ČR 33, Brno 2011.
20. Wielowiejski J. red., Znaczenie wojen markomańskich dla państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Scripta Archaeologica 2, Warszawa 1982.
21. »Germanen« aus Sicht der Archäologie. Neue Thesen zu einem alten Thema. Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 125. De Gruyter, Berlin u. Boston 2021. 2 Teilbände |
Uwagi
|
W cyklu 2024/25Z:
Zajęcia rozpoczynają się 3.12.2024 r. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: