Metody analityczne w różnych tradycjach badawczych archeologii 1201-AR1-MAA-S2

Na zajęciach przedstawione będą w sposób systematyczny główne nurty badawcze w archeologii i stosowane procedury analityczne. Omówione zostaną metody humanistyczne, przyrodnicze, matematyczne, procedury interpretacji i wnioskowania, wykazana zostanie zależność i zakres stosowanych metod w zmieniających się wraz z rozwojem myśli archeologicznej paradygmatach. Przedmiotem analizy będą teksty prezentujące różne podejścia metodologiczne w odniesieniu do wybranych sposobów interpretacji zjawisk pradziejowych, omówione zostaną przykłady aplikacji metod analitycznych w odniesieniu do konkretnych kategorii źródeł archeologicznych.
Omówione zostaną praktyczne zabiegi klasyfikacji źródeł archeologicznych: klasyfikacja materiałów krzemiennych (surowce, techniki, morfologia, funkcje), klasyfikacja wytworów ceramicznych, systemy klasyfikacji innych źródeł archeologicznych, możliwości i przykłady badań nad symboliką kultur pradziejowych.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: – udział w zająciach – 30 godz. – konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: – czytanie literatury – 15 godz.; – przygotowanie pisemnego zaliczenia w postaci wniosku o grant – 10 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

– ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01); – zna i rozumie rozmaite procedury analityczne stosowane we współczesnej ar-cheologii (K_W06); – ma ugruntowaną i pogłębioną wiedzę o tradycjach badawczych w archeologii (od okresu przedteoretycznego po nurty ponowoczesne), zna i rozumie zależność stosowanych metod analitycznych od określonych tradycji i szkół badawczych (K_W07).

Efekty uczenia się - umiejętności

– potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informa-cje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych, wykorzystać procedury analityczne w zależności od postawionych celów poznawczych i przyjmowanych założeń teoretycznych (K_U01); – umie prawidłowo sporządzić grant/projekt badawczy, wykazując się znajomo-ścią metod analitycznych przydatnych przy rozpatrywaniu wybranego problemu z uzasadnieniem celowości ich zastosowania i opisaniem spodziewanych rezulta-tów naukowych (K_U02); – potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (źródeł archeologicznych) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem odpo-wiednich metod, w celu określenia ich treści i znaczeń, w tym przynależności chronologiczno-kulturowej oraz funkcji (K_U05).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

– potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role (K_K02); – potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania (K_K03); – prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z uprawianiem arche-ologii (K_K04); – ma świadomość zależności badań archeologicznych od podstaw teoretyczno-metodologicznych, potrafi samodzielnie aplikować świadomie wybrane podstawy teoretyczne w celu wyjaśniania zjawisk z przeszłości (K_K07).

Metody dydaktyczne

eksponująca, inscenizacja poszukująca, ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne eksponujące

- inscenizacja

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

Jacek Gackowski

Kryteria oceniania

Obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach; zaliczenie pracy semestralnej w formie grantu badawczego uwzględniającego wybrane procedury analityczne, z uzasadnieniem celowości ich zastosowania i opisaniem spodziewanych rezultatów badawczych; przygotowanie wystąpienia dotyczącego wybranych metod analitycznych.

Literatura

Buko A.
O niektórych aspektach opisu wyrobów garncarskich, Archeologia Polski, t. 33, z. 1, 1988, s. 210-217.

Danka I. R., Kowalski A. P.
2000 Kultura i wyobrażenia społeczeństw neolitycznych. Wybór słownictwa indoeuropejskiego, [w] red. H. van den Boom, A. P. Kowalski, M. Kwapiński, Eidolon. Kultura archaiczna w zwierciadle wyobrażeń, słów i rzeczy, Gdańsk.

Małecka-Kukawka J.
2001 Między formą a funkcją. Traseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej, Toruń.

Marciniak A.
1996 Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii. Warszawa-Poznań.

Mierzwiński A.
2002 Kłopoty z ceramiką jako „źródłem poznania”, Przegląd Archeologiczny, t. 50, s. 71-83.

Minta-Tworzowska D.
1994 Klasyfikacja w archeologii jako sposób wyrażania badań, hipotez oraz teorii archeologicznych, Poznań.

Tyrcha J
1986 Schematy wnioskowania statystycznego w badaniach archeologicznych, [w:] :] red. W. Hensel, G. Donato, S. Tabaczyński, Teoria i praktyka badań archeologicznych, t. I. Przesłanki metodologiczne, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.

Rączkowski W.
2002 Archeologia lotnicza – metoda wobec teorii, Poznań

Renfrew C., Bahn P.
2002 Archeologia, teorie, metody, praktyka, Warszawa.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-AR1-MAA-S2 w USOSweb