Ćwiczenia terenowe 1201-AR-CT-S1

W ramach ćwiczeń terenowych praktykanci zobowiązani są do czynnego i świadomego uczestnictwa we wszystkich podstawowych pracach terenowo-gabinetowych związanych z prowadzonymi badaniami wykopaliskowymi, w tym eksploracji nawarstwień kulturowych, pracach pomiarowych, dokumentacyjnych i inwentaryzacyjnych. W ich trakcie poznają specyfikę odmiennych stanowisk archeologicznych, historię ich badań i stan rozpoznania. Dowiedzą się o metodach badań, zakresie planowanych prac i aktualnych celach badawczych.
Zestaw zadań powierzonych każdej osobie odbywającej ćwiczenia terenowe zostanie odpowiednio dopasowany do posiadanych umiejętności i predyspozycji. Szczegółowy program ćwiczeń jest ustalany przez kierującego badaniami i opiekuna ćwiczeń terenowych, zgodnie z ogólnymi zadaniami i przy uwzględnieniu specyfiki badanego stanowiska oraz zastosowanych metod i strategii badawczych. Ostatecznym efektem ćwiczeń terenowych powinno być nabycie niezbędnych do właściwego, zgodnego z zasadami metodyki badań terenowych oraz przepisami BHP prowadzenia i dokumentowania czynności związanych z badaniami wykopaliskowymi. Na poszczególnych etapach prac terenowych studenci powinni zostać wdrożeni w takie czynności jak prowadzenie eksploracji warstw i obiektów kulturowych, wykonywanie rysunków odkrytej stratygrafii, uczestniczenie i pomoc w wykonywaniu pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, prowadzenie inwentaryzacji zbiorów materiałów masowych, porządkowanie i metrykowanie źródeł ruchomych, pomoc w pobieraniu prób do badań specjalistycznych, wykonywanie czynności pomocniczych przy wstępnych zabiegach konserwatorskich i inwentaryzacyjnych (selekcja, mycie i opis materiałów masowych).
Bez względu na stopień studiów od odbywających ćwiczenia terenowe wymagane będą umiejętności pracy zespołowej, w różnych warunkach oraz ponoszenie odpowiedzialności za powierzone zadania.
Do wymaganych elementów ćwiczeń terenowych na I studiów zaliczają się:
• poznanie specyfiki stanowiska i metod jego badania;
• zaznajomienie się ze sposobami wytyczania wykopów i pomoc przy ich tyczeniu;
• poznanie narzędzi służących do eksploracji nawarstwień kulturowych oraz umiejętność ich użycia, w zależności od rodzaju stanowiska i badanych obiektów;
• eksploracja nawarstwień kulturowych stanowiska w obrębie wytyczonych wykopów z wykorzystaniem odpowiednich technik i narzędzi badawczych;
• samodzielne odsłonięcie nawarstwień kulturowych oraz sporządzanie dokumentacji archeologicznej (rysunkowej – jednobarwnej i kolorowej);
• zapoznanie się ze sprzętem do pomiarów sytuacyjnych oraz wysokościowych oraz praktyczne zastosowanie tych umiejętności w trakcie prowadzonych prac terenowych;
• poznanie metod pomiarów długości, odległości oraz pomiarów sytuacyjnych w obrębie wykopu oraz całego stanowiska z wykorzystaniem różnych narzędzi pomiarowych;
• zapoznanie z zasadami pobierania materiału źródłowego, w tym również przeznaczonego do badań specjalistycznych (datowania radiowęglowego, badań palebotanicznych, fosforanowych itp.);
• poznanie zasad inwentaryzacji materiałów masowych pozyskanych w trakcie prac terenowych;
• selekcja, czyszczenie i zabezpieczanie ruchomych materiałów źródłowych, zabezpieczanie na czas transportu, a w ramach doskonalenia umiejętności dokumentacyjnych nauka rysowania tzw. zabytków wydzielonych;
• zapoznanie się z metodami zabezpieczania ruchomych materiałów źródłowych oraz wstępną konserwacją zapobiegawczą;
• wykonanie prac porządkowych po zakończeniu badań na stanowisku, w tym zasypanie wykopów, uprzątnięcie terenu i przywrócenie jego pierwotnego stanu;
• na każdym etapie badań wymagane jest wykonywanie wszystkich czynności w sposób bezpieczny, niezagrażający życiu i zdrowiu, zgodny z ogólnymi i szczegółowymi przepisami BHP.

Na każdym etapie prac terenowych działania studenta będą podlegać ocenie. Na łączną notę wpływ będą miały takie elementy jak staranność i dokładność wykonywanych czynności, osobiste zaangażowanie, przestrzeganie zaleceń prowadzącego badania oraz przepisów BHP, umiejętność pracy zespołowej, współdziałanie w wykonywaniu czynności wymagających pracy wielu osób, wykazywanie zainteresowania realizowanymi zadaniami, dbałość o powierzone narzędzia i sprzęt badawczy.