Wybrane problemy interpretacyjne współczesnej archeologii 1201-APR-WPIWA-S1

Zajęcia (wykład i konwersatoria) zostaną przeprowadzone w zakresie czterech bloków tematycznych:

Prawda i mit w naukach o przeszłości
• Pojęcie mitu w historiografii i ich zróżnicowanie
• Mity w prehistoriografii. Analizy wybranych przykładów
• Pojęcie prawdy we współczesnej humanistyce i dyscyplinach
historycznych
Wielowarstwowość: wybrane problemy badawcze i interpretacyjne w archeologii
• Pojęcie palimpsestu
• Palimpsestowa historia stanowisk archeologicznych. Przykłady zabytków
pradziejowych z listy UNESCO Stonehange oraz Val Camonica
• „Przesłanka pompejańska” i interpretacje procesów stratyfikacyjnych
• Aksjomat naoczności w archeologii i problem interpretacji śladów
przeszłości
• Archeologia kulturoznawcza A.P. Kowalskiego jak metoda "odsłaniania
warstw dziejów"
• Od antropogeografii do archeologii krajobrazu. Zmiany koncepcji
osadnictwa i ich wpływ na interpretacje społeczności prahistorycznych
Wybrane problemy społeczne w archeologii neolitu i epoki brązu
• Problem z definiowaniem zbiorowości ludzkich w neolicie i wczesnej
epoce brązu. Społeczeństwo pierwotne, plemię, populacja, wspólnota…?
• Przemiany ustroju społecznego od neolitu po epokę brązu. Od
matriarchatu do patriarchatu? i
Formy obecności przeszłości w przeszłości i w teraźniejszości
• Przeszłość w przeszłości - koncepcja Godsena i Locka
• Różne formy uobecniania przeszłości w teraźniejszości

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: - udział w wykładzie - 15 h. - udział w konwersatorium - 15 godz.; - konsultacje z nauczycielem akademickim – 10 godz.; Czas poświęcony na prace indywidualne studenta: - czytanie literatury – 25 godz.; - przygotowanie do kolokwium– 15 godz.; - przygotowanie do prezentacji ustnej zagadnienia - 10 godz. Łącznie: 90 godz. (3 pkt. ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Student: – K1: zna aktualny stan dyskusji nad znaczeniem teorii w archeologii; – K2: ma wiedzę na temat powiązań wyników badań archeologicznych z ustaleniami nauk społeczno-historycznych; – K3: zna sposoby interpretacji genezy kultur archeologicznych w ujęciu różnych szkół badawczych.

Efekty uczenia się - umiejętności

Student:: – U1: umie ocenić istotność odkryć i kierunków badań archeologicznych dla współ-czesnej wiedzy o historii cywilizacji; – U2: potrafi posługiwać się ujęcia i teoretycznymi na temat głównych problemów prahistorii światowej (początki kultury ludzkiej hominizacja, początki sztuki i religii, innowacje i struktury długiego trwania w dziejach, kluczowe wynalazki i ich znaczenie w rozwoju kultury itp.); – U3: potrafi ocenić wartość merytoryczną różnych poglądów w odniesieniu do współczesnych problemów archeologii.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: – K1: zna główne środowiska naukowe w zakresie dyskusji nad teorią archeologii; – K2: potrafi powiązać wiedzę archeologiczną z ustaleniami nauk społeczno-historycznych.

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: pogadanka w oparciu o wskazane lektury, wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- pogadanka

Wymagania wstępne

Brak.

Koordynatorzy przedmiotu

Kamil Adamczak

Kryteria oceniania

Dyskusja w oparciu o literaturę; test pisemny z zagadanień omawianych na konwersatorium;

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy;

Literatura

Braudel F., Gramatyka cywilizacji. Warszawa 2006.
Burdukiewicz J.M. Analogia, [w:] A. Zalewska, A. Marciniak, D. Cyngot, S. Tobaczyński, A. Marciniak red. Przeszłość społeczna Próba konceptualizacji, Warszawa 2012, s. 542-550.
Childe V.G., Postęp a archeologia, Warszawa 1956.
Clark G., Przestrzeń, czas i człowiek, Spojrzenie badacza prehistorii, Warszawa 1998.
Gimbutas M. The religion of the Goddess [w:] The Civilization of the Goddess. The World of Old Europe, San Francisco 1991, s. 221-303.
Godelier M. 2008. Jakie relacje społeczne tworzą społeczeństwo? [w:] A. Chwieduk, A. Pomieciński (red.) Francuska antropologia kulturowa wobec problemów współczesnego świata, Warszawa, s. 43-60.
Godsen C., Lock G. 1998. Prehistoric histories, „World Archaeology”, t. 30, z. 1, s. 2-12.
Kadrow S. "Przesłanka pompejańska” a badania w Polsce – wybrane zagadnienia, „Zeszyty Ratowniczych Badań Archeologicznych. Seria A: Metodyka i zagadnienia prawne”, t. 2A (1998), s. 9-26.
Kobyliński Z. 1986 Koncepcja „terytorium eksploatowanego przez osadę” w archeologii brytyjskiej i jej implikacje badawcze, Archeologia Polski 31/1, 7–30 Krzak Z., Od matriarchatu do patriarchatu, Warszawa 200.
Kwapiński M. O aksjomatach naoczności archeologicznej, [w:] Czarownice, Wrocław 2000 (Funeralia Lednickie 2), s. 37-50
Pyzel J. 2018. Kultury pamięci, kultury zapomnienia Osady pierwszych rolników w percepcji młodszych ugrupowań naddunajskich, Gdańsk.
Tilley C. A Phenomenology of Landscape: Places, Paths and Monuments, Oxford 1994.
Topolski J. Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Poznań 2008.
Woźny J. Palimpsestowa natura pradziejowych miejsc kultowych, [w:] A. Buko red. Rytm przemian kulturowych w pradziejach i średniowieczu, Biskupin – Wrocław 2012, s. 165-176.
Ziółkowski A., O matriarchacie, bogini-matce i Babie Jadze, czyli najkrótsza historia ludzkości. Na marginesie książki Zygmunta Krzaka, Poznańskie Studia Teologiczne, t. 22 (2008), s. 337-342
Zybertowicz A. Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy, Toruń 1995.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-APR-WPIWA-S1 w USOSweb