Kultury paleolityczne i mezolityczne jako system adaptacji środowiskowej
1201-APR-KPM-S1
Zajęcia obejmują następujące zagadnienia:
- Podstawowe pojęcia z zakresu środowiska przyrodniczego, ekologii i kultury
- Wzory środowiskowej adaptacji wczesnych hominidów
- Kulturowe adaptacje do środowiska w dolnym paleolicie
- Neandertalskie adaptacje do środowiska w paleolicie środkowym
- Sposoby kulturowej adaptacji w środowisku tundry
- Grawetien jako przykład górnopaleolitycznej adaptacji do stepowego środowiska
- Technokompleks magdaleński w późnoplejstoceńskich krajobrazach
- Sposoby adaptacji jaskiń do zasiedlenia
- Środowiskowe adaptacje wśród kultur schyłkowego paleolitu
- Przykłady paleolitycznych adaptacji do chłodnego stepu,
- Zasiedlenie lasów strefy umiarkowanej w paleolicie
- Adaptacje środowiskowe współczesnych łowców i zbieraczy
Całkowity nakład pracy studenta
Wykład:
- zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela: 15 godz. - 0,5 ECTS
- praca własna: zdobycie niezbędnej wiedzy i przygotowywanie się do egzaminu: 45 godz.. - 1,5 ETCS
Ćwiczenia:
- zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela: 15 godz. - 0,5 ECTS
- praca własna: napisanie eseju związanego z tematyką realizowaną na zajęciach oraz przygotowanie prezentacji multimedialnej: 15 godz. - 0,5 ECTS
- praca własna: zdobycie niezbędnej wiedzy do zaliczenia pisemnego kolokwium: 30 godz. - 1 ECTS
Efekty uczenia się - wiedza
W1: student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii oraz ekologii w systemie nauk
W2: zna podstawowe pojęcia i metodykę stosowane w archeologii pradziejowej oraz w ekologii
W3: posiada podstawową wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł przydatnych podczas badania relacji pomiędzy kulturą archeologiczną a środowiskiem przyrodniczym
W4: ma wiedzę nt. różnych form adaptacji kulturowej do zróżnicowanego plejstoceńskiego środowiska
W5: ma wiedzę o podstawowych elementach kultury, które mogły wchodzić w relacje z środowiskiem przyrodniczym
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: student potrafi scharakteryzować poszczególne kultury łowiecko-zbierackie i ich relacje z środowiskiem
U2: potrafi scharakteryzować rozmaite elementy środowiska i ich wpływ na życie ludzi
U3: umie zanalizować wpływ rozmaitych elementów środowiska na kulturę paleolitycznych społeczności
U4: potrafi interpretować wyniki analiz specjalistycznych pod kątem ich przydatności dla paleoekologicznych rekonstrukcji
U5: potrafi opisać poszczególne biomy plejstoceńskie, różne nisze ekologiczne i ekotony w których rozwijały się paleolityczne kultury
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: Student ma świadomość wzajemnych relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego oraz jego całością, a obliczem kulturowym grup ludzkich zamieszkujących w danym czasie, określone terytorium.
K2: posiada umiejętność wskazania na czym polegają współczesne relacje pomiędzy środowiskiem a kulturą i jakie są w tym względzie zagrożenia.
K3: ma świadomość znaczenia ekologicznej świadomości dla współczesnych społeczeństw
K4: ma świadomość zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
K5: ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie
Metody dydaktyczne
Podstawową metodą dydaktyczną jest tradycyjny wykład uniwersytecki, połączony z konwersatorium. W trakcie zajęć będą obecne również elementy konwersatorium polegające na wymianie poglądów i wątpliwości pomiędzy prowadzącym a studentami oraz na formułowaniu pytań i udzielaniu na nie odpowiedzi,
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- referatu
Wymagania wstępne
Znajomość i rozumienie podstawowych definicji kultury, kultury archeologicznej, środowiska społecznego, kulturowego i środowiska przyrodniczego. Znajomość najważniejszych pojęć występujących w ekologii środowiska.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Obecność i aktywność na zajęciach; referat i esej na ocenę
Literatura
- Proceedings of the Symposium, Neuwied, 1993, ERAUL 62, lege 1995.(szereg artykułów wskazanych na zajęciach)
- Nicolas Rolland, The early Human Occupation of High Latitudes, Boreal, Continental and periglacial Habitats: Middle Palaeolithic Milestones In Northern Eurasia [w:] Middle Palaeolithic Human Activity and Palaeoecology: New Discoveries and Ideas (eds. J.M.Burdukiewicz, A. Wiśniewski), Studia Archeologiczne, XLI, 2010,
(szereg artykułów wskazanych na zajęciach)
- Quaternary International 326 - 327 (2014)“European Middle Palaeolithic (MIS 8e MIS 3): cultures, environment, chronology” (September 25the 28th 2012,(eds. A. Nadachowski, K. Cyrek), wszystkie artykuły).
Bernard Campbell, Ekologia człowieka, Warszawa, 1995.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: