Archeologia architektury romańskiej i gotyckiej 1201-AAS-AARG-S2

- Zagadnienia ogólne: pojęcie romanizmu, sztuki romańskiej i gotyckiej; dzieje badań, geneza i rozwój w ujęciu historycznym;
- Sztuka romańska w Europie- chronologia i geografia romanizmu, monastycyzm i ruch pielgrzymkowy, kulturotwórcza rola zakonów
- Architektura : struktura i konstrukcje budowli; typy planów, chóry, sklepienia, kopuły, system wiązany, artykulacja ścian wnętrza, kolumny,
głowice, portale, okna, wieże;
- Symbolika części kościoła

I blok
ARCHITEKTURA PRZEDROMAŃSKA:
- Architektura karolińska:
- Akwizgran – założenie pałacowe z kaplicą Karola Wielkiego
- Fulda , Corvey nad Wezer, Centula – kościół klasztorny Saint-Riquier, Lorsch
- Architektura ottońska
Hildesheim – kościół klasztorny św. Michała

II blok
ARCHITEKTURA ROMAŃSKA:
1. Niemcy:
- cesarskie katedry Nadrenii i Mozy, Spira, Trewir, Moguncja, Wormacja;
- nadreńskie założenia trójkonchowe
- architektura reformy hirsaugijskiej
2. Włochy:
- architektura sakralna Lombardii
- architektura sakralna Toskanii
- Wenecja – bazylika św. Marka
3. Hiszpania – architektura romańska - wpływy arabskie - architektura na szlaku do Santiago de Compostela – kościoły pielgrzymkowe
4. Francja:
- szkoła burgundzka: Tournus, Vézelay, Cluny II-III, architektura cysterska
- szkoła normandzka: Jumiéges, Caen
- szkoła akwitańska
- szkoła langwedocka i prowansalska
- architektura obronna
5. Anglia:
- architektura obronna
- architektura sakralna
6. Architektura klasztorna: benedyktyni, cystersi

Architektura gotycka
- Pojęcie „styl gotycki”
- Chronologia
- Cechy konstrukcyjne (łuki ostre, sklepienia krzyzowo-zebrowe, łuki oporowe, szkarpy)
- Charakterystyka stylu (strzelistość form, redukcja ścian na rzecz okien, plany kościołów zróznicowane w poszczególnych szkołach)
- Wymowa ideowa
- Warsztaty budowlane
5. Architektura gotycka w Europie: Francja: katedry wczesnogotyckie (St.-Denis); katedry dojrzałego gotyku (Chartres, Reims, Amiens); gotyk promienisty; gotyk płomienisty (flambayant); Anglia: katedry okresu Early English (Canterbury, Lincoln, Wells); katedry okresu Decorated Style (opactwo Westminster; Lincoln); katedry okresu Perpendicular (Gloucester; Canterbury, King’s College Chapel); Niemcy:
architektura wczesnego gotyku: (Magdeburg, Trewir), katedry Górnej Nadrenii i Alzacji: (Strasburg, Kolonia); architektura dojrzałego gotyku: (Lubeka); architektura późnogotycka: architektura obronna – zamki krzyżackie; architektura sakralna (m.in. rodzina Parlerów; Włochy: architektura zakonów żebraczych (Asyż, Florencja), katedry dojrzałego gotyku (Siena, Mediolan, Florencja); architektura świecka z elementami obronnymi: ratusze (Florencja, Siena) i pałacowa (Wenecja).

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów - 30 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu - 20 3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (np. w egzaminach) - 10

Efekty uczenia się - wiedza

– ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01); – zna terminologię stosowaną w archeologii architektury oraz innych naukach humanistycznych (K_W02); – ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach archeologii z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi (K_W05); – posiada wiedzę na temat metod analizy i interpretacji różnych wytworów kultu-ry właściwych dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych rozwijanych w archeologii (K_W07); – posiada wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł archeologicznych oraz innych wytworów cywilizacji, przydatnych dla poznania danej epoki w dzie-jach ludzkości (K_W12).

Efekty uczenia się - umiejętności

– potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy (K_U01); – potrafi przeprowadzić krytyczną analizę różnych rodzajów wytworów kultury, określić ich treść i znaczenie, w tym przynależność kulturową oraz funkcję (K_U05).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

– rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces nauczania i uczenia innych osób (K_K01); – ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i propaguje ją w społeczeństwie (K_K05).

Metody dydaktyczne

- prezentacja multimedialna - dyskusja

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Efekty kształcenia

Wiedza

• Zna podstawowe pojęcia z zakresu dawnej architektury, rozumie tło historyczne i jego znaczenie dla przemian w architekturze
• Zna cechy architektury wczesnochrześcijańskiej, rozpoznaje styl karoliński i ottoński, rozumie różnice stylowe i symboliczne między powyższymi stylami a architekturą romańską
• Zna i rozumie różnice między stylami regionalnymi
• Ma podstawową znajomość architektury przedromańskiej, romańskiej i gotyckiej w Europie i w Polsce, zna czołowe obiekty architektury romańskiej i gotyckiej w Polsce i w Europie

Umiejętności:

• charakteryzuje zakres pojęcia archeologia architektury romańskiej i gotyckiej, okres romański, okres gotycki, charakteryzuje specyfikę badań archeologii architektury tych okresów

• opisuje historię budownictwa i badań archeologicznych najważniejszych obiektów sakralnych i cywilnych tych okresów w Europie, charakteryzuje najwazniejsze budowle romańskie i gotyckie w Europie i na Bliskim Wchodzie.

• charakteryzuje najważniejsze budowle obronne średniowiecznej Europy i Bliskiego Wschodu

Kompetencje:

- student zna poziom własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego uczenia się i poszerzania własnych umiejętności w zakresie architektury romańskiej i gotyckiej

- student ma świadomość, że jego praca badawcza opiera się na etyce zawodowej przejawiającej się w rzetelności i uczciwości w podejmowanych działaniach, zgodnie z prawem polskim

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach; aktywne uczestnictwo w dyskusji; esej na wybrany temat; końcowy sprawdzian pisemny.

Literatura

• B. Filarska, Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin 1983.
• E. Jastrzębowska, Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 1988.
• R. Toman (red.), Sztuka romańska. Architektura-rzeźba-malarsto, Königswinter 2008.
• P. Skubiszewski, Sztuka Europy łacińskiej od VI do IX wieku, Lublin 1998.
• T. Mroczko, Polska sztuka przedromańska i romańska, Warszawa 1988.
• Z. Świechowski, Architektura romańska w Polsce, Warszawa 2000.
• W. Koch, Style w architekturze, Warszawa 2005.
- R. Toman (red) Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo 2004
- T. Mroczko, M. Arszyński, Architektura gotycka w Polsce, red. Warszawa 1995.
- B. Guerquin, Zamki w Polsce, Wrocław 1984.
- M. Kutzner, Sztuka gotycka. Architektura, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1, Do 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969, s. 371–396.
- M. Kutzner, Cysterska architektura na Śląsku w latach 1200––1330, Toruń 1969.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-AAS-AARG-S2 w USOSweb