Wprowadzenie do średniowiecznego garncarstwa 1201-AAR-WSG-S1

Przedmiot prowadzony jest przez dwie osoby: archeologa i garncarza, Pawła Szymańskiego.

I część- archeolog przygotowuje studentów na podstawie literatury archeologicznej poświęconej garncarstwu.
Studenci zapoznają się z literaturą i na tej postawie z garncarstwem w przeszłości,

II część - właściwe warsztaty: studenci oglądają pokazy garncarza- od kół garncarskich przez narzędzia, surowiec, do technik toczenia, obtaczania do przeformowywania naczyń po toczeniu oraz wypału w piecu.

III część- studenci mają okazję osobiście poznać techniki wykonania naczyń na kole.

IV część- studenci piszą pytania do garncarza z zakresu technologii i techniki wykonywania ceramicznych obiektów, uzyskują odpowiedź a zgromadzoną wiedze dyskutują i zapisują.

Całkowity nakład pracy studenta

- 30 h warsztaty, - 5 h przygotowanie literatury archeolog. o garncarstwie, - 5 - opracowanie zagadnienia z zakresu technologii garncarstwa.

Efekty uczenia się - wiedza

Student uzyskuje wiedzę z całego cyklu powstawania przedmiotu ceramicznego, od wydobycia gliny, przygotowania masy garncarskiej, poprzez formowanie naczyń do zdobienia i wypału. Z teorii dowiaduje się też o zależnościach pomiędzy technologią, formą a datowaniem naczyń w przeszłości (K_W02; K_W12).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student potrafi wykonać przedmiot z uprzednio przygotowanej przez garncarza masy - ulepić lub wytoczyć, a następnie ozdobić. Znajomość dawnej ceramiki pomaga studentowi interpretować różne zjawiska kulturowe i obyczajowe. (K_U01; K_U05)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student jest przygotowany do samodzielnego wyciągania wniosków o przyczynach i możliwościaach rozwoju dawnych społeczeństw na podstawie ceramiki- świadka dawnych procesów osadniczych i kulturowych (K_K07,K_ K08.

Metody dydaktyczne

- nauka własna z tekstów archeologicznych dyskutowanych podczas zajęć dydaktycznych. - warsztaty- pokaz wytwarzania naczyń ceramicznych; rekonstrukcja całego procesu wykonana przez garncarza; nauka toczenia naczyń i dolepiania różnych elementów, - opis wybranego etapu procesu powstawania ceramiki w przeszłości a następnie konsultacja z garncarzem.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- opis

Koordynatorzy przedmiotu

Grażyna Sulkowska-Tuszyńska

Kryteria oceniania

Ocenie podlega:
- obecność i aktyność podczas zajęć,
- przygotowanie wybranego tekstu archeologicznego i jego krytyka,
- wykonanie na kole naczynia (z pomocą garncarza),
- pisemna odpowiedź na wybrany problem dotyczący średniowiecznego garncarstwa, skonsultowana z garncarzem.

Praktyki zawodowe

Podczas zajęć praktykuje się naukę toczenia naczyń na kole.

Literatura

- Hołubowicz W., Grarncarstwo wiejskie zachodnich terenów Białorusi ( R. II-VI), 1950, Toruń
- Kurnatowska Z. Główne momenty w rozwoju wczesnośredniowiecznego garncarstwa polskiego, KHKM, R. 1973:3, s. 435-447.

- Kruppe J. Garncarstwo późnośredniowieczne w Polsce, Wrocław 1981- Dzieduszycki W. Wczesnomiejska ceramika kruszwicka ( X- poł. XIV w.)< Ossolineum, 1982,
- Sulkowska-Tuszyńska, Średniowieczne naczynia ceramiczne z klasztoru norbertanek w Strzelnie, Toruń 1997.
- Pytlak M. Późnośredniowieczny warsztat garncarski ze Smolnicy, praca dr w archiwum IA UMK, Toruń 2017.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Rzecz o urynałach, AUNC XXIII: 1995, s. 69-83.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Ceramiczne naczynia na trzech nóżkach z klasztoru benedyktynów w Lubiniu (województwo Wielkopolskie), AUNC 2001; t. XXVIII, s. 139-167.
- Sulkowska-Tuszyńska K., Flasza z Torunia- unikatowy wyrób garncarski z XVIII wieku, AHP, 2005, t. 15/2, s. 255-272.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Bydgoski warsztat garncarski z około XVI wieku (cz. I- Naczynia); Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu, Bydgoszcz 2008, t.13, s. 11-22.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Gdyby te garnki potrafiły mówić... Bydgoski warsztat garncarski z około XVI wieku (cz. II); Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu, Bydgoszcz 2009, t. 14, s. 11-18.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Ceramic tableware from Poland as a source of ancient culture studies (X-XVI/XVII cc.); [w:] Culture of Russians in archaeological researches Miscellany of scientific articles, red. L. W. Tatajrova, W. A. Borzunov, vol. II, Omsk- Tiumen- Jekaterinburg 2014, p. 84-94.

- Sulkowska-Tuszyńska K., Przeszłość w ceramice ukryta. O bańkach, dzbanach, nocnikach… w łaźniach i domach gości używanych (XV/XVI-1 połowa XVI w.), [w:] Ceramika i szkło w archeologii i konserwacji, red. S. Siemianowska, P. Rzeźnik, K. Chrzan, Wrocław 2017, s.119-141.

- Poliński D. badanie udarności, nasiąkliwości i twardości powierzchniowej średniowiecznej ceramiki z ziemi chełmińskiej, AHP 1997, t. 6, s. 149-166.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-AAR-WSG-S1 w USOSweb