Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów 117106-12-RachZa
Poruszane grupy zagadnień na wykładzie:
1. Wprowadzenie do rachunkowości zarządczej (W1):
Rachunkowość w gospodarce rynkowej. Rozwój rachunkowości zarządczej i rachunku
kosztów. Rola rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów w procesie decyzyjnym.
Proces podejmowania decyzji.
2. Kryteria klasyfikacyjne kosztów (W1, U1, U2, K1):
a) kryteria klasyfikacyjne kosztów dla celów sprawozdawczych (koszty rodzajowe, funkcjonalne, kalkulacyjne),
b) kryteria klasyfikacyjne kosztów dla celów decyzyjnych,
c) zachowanie się kosztów z zależności od wielkości produkcji (koszty stałe i zmienne),
d) koszty istotne (relevant costs) decyzji krótkoterminowych,
e) koszty utracone (sunk costs),
f) koszty utraconych możliwości (opportunity costs),
g) koszty (i przychody) krańcowe,
h) kryteria klasyfikacyjne dla celów kontrolnych (koszty standardowe).
3. Rachunek kosztów produkcji pomocniczej:
Metody wyceny świadczeń produkcji pomocniczej (bezpośrednia, stopniowa, kolejnych
przybliżeń, algebraiczna ….)
4. Rachunek kosztów produkcji podstawowej:
Metody kalkulacji (podziałowa, doliczeniowa)
5. Szacowanie kosztów dla celów decyzyjnych (W1, U1, U2, K1):
a) metody statystyczne (metoda wielkości ekstremalnych, metoda wizualna, analiza regresji liniowej)
6. Modele rachunku kosztów:
a) rachunek kosztów pełnych,
b) rachunek kosztów zmiennych.
7. Teoria ograniczeń i rachunkowość przerobu:
8. Analiza progu rentowności (W1, U1, U2, K1):
Ilościowy i wartościowy próg rentowności. Graficzna interpretacja progu rentowności. Modyfikacje podstawowego modelu analizy progu rentowności (próg rentowności z wyłączeniem kosztów o charakterze niepieniężnym, uwzględnianie podatku dochodowego w analizie progu rentowności). Analiza progu rentowności dla kilku okresów. Analiza progu rentowności dla produkcji wieloasortymentowej. Analiza progu rentowności w warunkach inflacji. Analiza rentowności projektów.
9. Analiza wrażliwości zysku (W1, U1, U2, K1):
Wielkości graniczne modelu. Margines bezpieczeństwa. Dźwignia operacyjna. Dźwignia finansowa. Dźwignia połączona. Mnożniki zysku.
10. Koszty i przychody relewantne podejmowanych decyzji (W1, U1, U2, K1):
Podstawowe zasady klasyfikowania kosztów istotnych podejmowanych decyzji. Wykorzystanie kosztów istotnych w podejmowaniu decyzji specjalnych (decyzja typu: czy rozpocząć produkcję nowego wyrobu?, decyzje typu: rozpocząć produkcję według wariantu A czy B?, decyzja typu: jaką ustalić cenę na dodatkowe zamówienie?, decyzje w przypadku ograniczonych zdolności wytwórczych, wymiana środków trwałych i wyposażenia).
11. Decyzje cenowe (W1, U1, U2, K1):
Optymalna cena sprzedaży. Kosztowe formuły cen (koszty całkowite plus marża, techniczny koszt wytworzenia plus marża, koszt zmienny plus marża, koszt plus zysk od kapitału, koszty istotne plus marża (dolne granice cen).
12. Krótkoterminowe decyzje optymalizacyjne (W1, U1, U2, K1):
Decyzje optymalizacyjne w przypadku występowania ograniczenia jednego czynnika produkcyjnego. Decyzje optymalizacyjne w przypadku ograniczenia większej liczby czynników produkcyjnych.
13. Decyzje inwestycyjne (W1, U1, U2, K1):
Wartość bieżąca netto (NPV). Wpływy pieniężne netto. Koszt kapitału. Analiza wrażliwości projektu inwestycyjnego. NPV w przypadku ograniczonych zasobów kapitałowych. Stopa zyskowności inwestycji. Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR). Okres zwrotu. Stopa zwrotu.
14. Budżetowanie kosztów, przychodów i wyników (W1, U1, U2, K1):
Elementy budżetu (budżet sprzedaży, produkcji, zużycia i zakupu materiałów, robocizny, amortyzacji, energii, kosztów wydziałowych i ogólnego zarządu, kosztów wytworzenia, wydatków inwestycyjnych, sprawozdanie finansowe pro forma). Światowe tendencje w zakresie budżetowania.
15. Rachunkowość centrów odpowiedzialności (W1, U1, U2, K1):
Rodzaje ośrodków odpowiedzialności. Pomiar odpowiedzialności (odchylenia od budżetu, ROI, RI).
16. Wycena transferów w podmiotach zdecentralizowanych i powiązanych - krajowych (W1, U1, U2, K1):
Ceny transferowe w przedsiębiorstwach krajowych i wielonarodowych. Rodzaje cen transferowych. Generalna reguła kształtowania cen transferowych.
17. Wycena transferów w podmiotach zdecentralizowanych i powiązanych - wielonarodowych (W1, U1, U2, K1):
a) zróżnicowanie systemów podatkowych a ceny transferowe,
b) zróżnicowanie poziomu kursu walut a ceny transferowe,
c) zróżnicowanie poziomu inflacji a ceny transferowe.
18. Nowoczesne modele rachunku kosztów (W1, U1, U2, K1):
a) rachunek kosztów działań (activity based costing),
b) rachunek kosztów docelowych (target costing),
c) rachunek kosztów cyklu życia produktu,
d) rachunek kosztów ciągłego doskonalenia (kaizen costing),
e) rachunek kosztów jakości,
f) rachunek kosztów ochrony środowiska.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
wykład i ćwiczenia
W1: egzamin +++
U1: zadania liczbowe do rozwiązania +++
U2: zadania liczbowe do rozwiązania +++
K1: obserwacja +++
Egzamin testowy plus zadania.
Ocena pozytywna 60% punktów
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
S. Sojak, Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, tom I, tom II, tom III, TNOiK, Toruń 2015,
A. Jarugowa, P. Kabalski, A. Szychta, Rachunkowość zarządcza. Wolters Kluwer, Warszawa 2011,
K. Świderska, (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, Difin, Warszawa 2003.
I. Sobańska, (red.), Rachunkowość zarządcza. Podejście operacyjne i strategiczne, Beck, Warszawa 2010.
E. Nowak (red.), Strategiczna rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa 2008.
E. Nowak, B. Nita (red.), Budżetowanie w przedsiębiorstwie, Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: