Wstęp do matematyki 1000-M1WDM
1. Elementy logiki matematycznej.
1.1. Klasyczna logika zdaniowa (klz) - zdania w sensie logicznym, prawdziwość i fałszywość, klasyczne spójniki zdaniowe.
1.2. Klasyczny rachunek zdań (krz) jako formalizacja klz - język krz, zmienne zdaniowe, formuły i ich drzewa; wartość logiczna formuły przy wartościowaniu, tautologie (prawa krz), metody dowodzenia tautologii (metoda 0-1 i metoda koniunktywnej postaci normalnej).
1.3. Aksjomatyczne ujęcie krz - reguły dowodzenia, zgodność i zupełność systemu Fregego.
1.4. Rachunek kwantyfikatorów (rachunek predykatów, logika pierwszego rzędu) - funkcje zdaniowe, kwantyfikatory, zmienne wolne i związane; podstawowe prawa rachunku kwantyfikatorów.
1.5. Uwagi o dowodzeniu twierdzeń matematycznych.
2. Podstawy teorii zbiorów (teorii mnogości).
2.1. Algebra zbiorów - podstawowe pojęcia teorii zbiorów, podzbiory i działania na zbiorach; boolowskie kombinacje zbiorów i prawa rachunku zbiorów; zbiory potęgowe, iloczyny kartezjańskie skończonej liczby zbiorów, działania uogólnione na zbiorach.
2.2. Wzmianka o aksjomatycznej teorii zbiorów.
3. Liczby naturalne.
3.1. Aksjomatyka Peano liczb naturalnych.
3.2. Zasada indukcji matematycznej - różne sformułowania zasady indukcji (w tym indukowanie względem miary złożoności lub "po zbiorach"), zasada minimum.
3.3. Przykłady zastosowań zasady indukcji matematycznej.
4. Relacje.
4.1. Ogólne własności relacji - podstawowe typy relacji dwuargumentowych (zwrotna, symetryczna, przechodnia, słabo antysymetryczna, spójna), grafy i macierze relacji o skończonych nośnikach.
4.2. Relacje równoważności - klasy abstrakcji, zbiory ilorazowe, zasada abstrakcji.
4.3. Konstrukcje zbiorów liczbowych - konstrukcje zbiorów Z, Q, R na podstawie zbioru N przy użyciu relacji równoważności.
4.4. Relacje częściowego porządku i zbiory częściowo uporządkowane (posety) - podstawowe pojęcia, diagramy Hassego skończonych posetów, elementy maksymalne, minimalne, największe i najmniejsze w posecie, kresy; zbiory liniowo uporządkowane i dobrze uporządkowane, Lemat Kuratowskiego-Zorna.
5. Funkcje.
5.1. Ogólne własności funkcji - dziedzina, przeciwdziedzina (kodziedzina), wykres, złożenie funkcji.
5.2. Podstawowe własności funkcji - funkcje różnowartościowe (injekcje), funkcje "na" (surjekcje), funkcje odwracalne (bijekcje), funkcja odwrotna do danej odwracalnej; obrazy i przeciwobrazy (zbiorów poprzez funkcje) i ich własności; iloczyn kartezjański dowolnej liczby zbiorów.
6. Elementy teorii równoliczności zbiorów (teorii mocy).
6.1. Równoliczność zbiorów - definicja mocy zbioru i liczby kardynalnej.
6.2. Zbiory przeliczalne i ich przykłady.
6.3. Zbiory nieprzeliczalne i ich przykłady.
6.4. Podstawowe twierdzenia teorii mocy - twierdzenie Cantora i Cantora-Bernsteina oraz zastosowania.
7. Informacje uzupełniające - liczby porządkowe i typy porządkowe, indukcja pozaskończona, pewnik wyboru, hipoteza continuum, twierdzenie Zermelo.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025/26Z: | W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Ćwiczenia: ocena na podstawie pisemnych kolokwiów (w liczbie 2 lub 3) oraz aktywności - weryfikacja efektów: U1-U6, K1, K2. Dla osób, które nie zaliczyły ćwiczeń (na podstawie kolokwiów i aktywności) odbędzie się jedno kolokwium poprawkowe z całego materiału (zaliczenie od 75% pkt.).
Na ćwiczeniach maks. 4 nieobecności nieusprawiedliwione i 12 z dowolnego powodu (więcej skutkuje niezaliczeniem przedmiotu); spóźnienie 20 min. skutkuje nieobecnością.
Wykład: ocena na podstawie egzaminu pisemnego, składającego się z części teoretycznej i praktycznej - weryfikacja efektów: W1-W4. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń (tzn. uzyskanie oceny co najmniej 3). Dla osób, które nie zaliczyły egzaminu w pierwszym terminie odbędzie się poprawa egzaminu w formie pisemnej lub ustnej.
Literatura
Literatura podstawowa:
(1) H. Rasiowa, Wstęp do matematyki współczesnej, PWN, Warszawa (wiele wydań).
(2) W. Guzicki, P. Zakrzewski, Wykłady ze wstępu do matematyki, PWN, Warszawa 2005.
(3) W. Marek, J. Onyszkiewicz, Elementy logiki i teorii mnogości w zadaniach, PWN, Warszawa (wiele wydań).
(4) W. Guzicki, P. Zakrzewski, Wstęp do matematyki: zbiór zadań, PWN, Warszawa 2005.
(5) U. Dudziak, A. Król, Wstęp do logiki i teorii mnogości. Zbiór zadań z rozwiązaniami, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Literatura uzupełniająca:
(1) J. Kraszewski, Wstęp do matematyki, WNT, Warszawa 2007.
(2) D. Miklaszewski, Wstęp do matematyki, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.
(3) I. A. Ławrow, Ł. L. Maksimowa, Zadania z teorii mnogości, logiki matematycznej i teorii algorytmów, PWN, Warszawa 2004.
(4) R. Murawski, K. Świrydowicz, Wstęp do teorii mnogości, Wydawnictwo UAM, Poznań 2006.
(5) K. Ross, Ch. Wright, Matematyka dyskretna, PWN, Warszawa 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: