Fizyka ogólna 3 - fizyka falowa i optyka 0800-FOG3
W trakcie zajęć zostaną zaprezentowane następujące zagadnienia:
1) Ruch harmoniczny (drgania mechaniczne; siła harmoniczna; równanie jednowymiarowego oscylatora harmonicznego i jego rozwiązanie; energia w ruchu harmonicznym; wahadło matematyczne, fizyczne i torsyjne; składanie drgań, figury Lissajous);
2) Drgania mechaniczne tłumione i wymuszone (równania ruchu w obecności tłumienia i wymuszenia oraz ich rozwiązania; logarytmiczny dekrement tłumienia; rezonans mechaniczny i jego przykłady: wzrost amplitudy drgań wymuszonych, wahadła sprzężone, katastrofy);
3) Drgania elektromagnetyczne (obwody RL, RC, LC i RLC; wzór Thomsona; rezonans w obwodzie szeregowym RLC; cyklotron);
4) Fale mechaniczne I (powstawanie i rozchodzenie się fal; podział fal mechanicznych; podstawowe wielkości: amplituda i faza, długość i liczba falowa, okres i częstotliwość, prędkość; propagacja energii; równanie falowe);
5) Fale mechaniczne II (dyfrakcja fal; zasada Huygensa-Fresnela; prawo odbicia; zmiana fazy przy odbiciu; prawo załamania; zasada superpozycji; interferencja fal: fala stojąca, węzły i strzałki, dudnienia);
6) Fale akustyczne (propagacja fal dźwiękowych; dźwięk w muzyce europejskiej; cechy dźwięku: natężenie, głośność, barwa; prędkość dźwięku; rezonans akustyczny; zjawisko Dopplera; ultradźwięki i infradźwięki);
7) Fale elektromagnetyczne (właściwości i źródła; równania i prawa Maxwella; równanie falowe: wyprowadzenie, rozwiązanie; elektromagnetyczna fala płaska; wektor falowy a wektor Poyntinga; widmo fal elektromagnetycznych);
8) Elementy fizyki relatywistycznej (transformacje Galileusza; osobliwa cecha prędkości światła i historyczne próby wyznaczenia jej wartości; względność jednoczesności; transformacje Lorentza; kontrakcja długości; dylatacja czasu; pęd i energia w fizyce relatywistycznej);
9) Podstawowe prawa optyki geometrycznej (promień świetlny; zasada Fermata; prawo odbicia i załamania światła; współczynnik załamania; całkowite odbicie wewnętrzne; miraże; złudzenia optyczne);
10) Elementy optyczne I (rodzaje obrazów; zwierciadło płaskie, wklęsłe i wypukłe; równanie zwierciadła; konstrukcja obrazów; powiększenie; aberracje);
11) Elementy optyczne II (pryzmat, kąt najmniejszego odchylenia; powierzchnia sferyczna: tworzenie obrazów, równanie; soczewka: rodzaje, równanie szlifierzy soczewek, równanie Gaussa, konstrukcja obrazów, moc optyczna, korekcja wad wzroku, soczewka cienka a gruba);
12) Przyrządy optyczne (odległość dobrego widzenia; przyrządy: lupa, lornetka, mikroskop optyczny, teleskop soczewkowy i zwierciadłowy);
13) Fotometria energetyczna i dyspersja chromatyczna (światłość i strumień świetlny; natężenie oświetlenia; fotometr Bunsena; rozszczepienie światła białego; opis ilościowy dyspersji; spektrometr pryzmatyczny; zjawiska meteorologiczne);
14) Dyfrakcja i interferencja światła (rozwój poglądów na naturę światła; doświadczenie Younga; spójność światła; interferencja w cienkich warstwach; interferometr Michelsona; dyfrakcja światła na jednej i dwóch szczelinach oraz na otworze kołowym; siatka dyfrakcyjna);
15) Polaryzacja światła (światło niespolaryzowane a spolaryzowane; prawo Malusa; polaryzacja przy odbiciu, kąt Brewstera; polaryzacja przy załamaniu, dwójłomność; skręcenie płaszczyzny polaryzacji).
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- obserwacji
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania - weryfikacja efektów:
- egzamin pisemny - W1, W2, U1, U2
- egzamin ustny - W1, W2, U1, U2, U3, K1
- kolokwia - W2, U2
Kryteria oceniania - wykład:
Wykład kończy się egzaminem. Warunkiem koniecznym do przystąpienia do egzaminu jest wcześniejsze zaliczenie ćwiczeń. Egzamin ma formę pisemną i zawiera zarówno pytania otwarte, jak i zamknięte. Ocena z części pisemnej zależy od liczby zdobytych punktów następująco:
> 25 pkt bdb (5.0)
24-25 pkt db+ (4.5)
21-23 pkt db (4.0)
19-20 pkt dst+ (3.5)
15-18 pkt dst (3.0)
< 15 pkt ndst (2.0)
Studenci, którzy otrzymają ocenę pozytywną z części pisemnej, względnie zabrakło im do oceny dostatecznej nie więcej niż 10% maksymalnej liczby punktów (zdobyli 12-14 pkt), mają prawo przystąpić do (nieobowiązkowej) części ustnej. Pomyślny przebieg egzaminu ustnego będzie oznaczał poprawę oceny z części pisemnej o co najwyżej cały stopień.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa:
1. D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, "Podstawy fizyki", t. 2-4, PWN, Warszawa 2007 (lub nowsze wydanie)
2. R. Feynman, R.B. Leighton, M. Sands, "Optyka, termodynamika, fale" ("Feynmana wykłady z fizyki", t. 1.2), PWN, Warszawa 2011
Literatura uzupełniająca:
1. S. Szczeniowski, "Optyka" ("Fizyka doświadczalna", cz. 4), PWN, Warszawa 1983
2. F.C. Crawford, "Fale", PWN, Warszawa 1975
3. W. Gorzkowski, A. Szymacha, "Pola i ruch", WSiP, Warszawa 1986
4. S.R. Brzostkiewicz, "W kręgu astronomii", Nasza Księgarnia, Warszawa 1988
5. "Fizyka dla szkół wyższych", praca zbiorowa, OpenStax, tłumaczenie polskie Katalyst Education,
http://openstax.org/details/books/fizyka-dla-szkół-wyższych-tom-1, http://openstax.org/details/books/fizyka-dla-szkół-wyższych-tom-2, http://openstax.org/details/books/fizyka-dla-szkół-wyższych-tom-3
6. E. Hecht, "Optics", Addison Wesley, San Francisco 2002
7. B. Crowell, "Optics", http://lightandmatter.com
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: