Dydaktyka fizyki 0800-DYDFIZ

120 godzin (30 wykład, 30 godz. ćwiczeń, 30 lektura własna, 30 studium materiałów uzupełniających on-line i/lub obserwacja pokazów i lekcji interaktywnych)

W1 - posiada wiedzę o podstawowych koncepcjach, zasadach i teoriach dydaktyki jako części nauk fizycznych (fizyka K_W01) W2 - posiada wiedzę o historycznym rozwoju fizyki (fizyka K_W01) W3 – zna podstawowe metody, formy i środki dydaktyczne pozwalające zaplanować i przeprowadzić lekcję i/lub wykład na określony temat (fizyka K_W02) W4 - zna jednostki układu SI i niektóre inne, dydaktycznie przydatne, zna zasady oceny niepewności doświadczeń fizycznych (fizyka K_W03) W5 - operuje niezbędnym aparatem matematycznym, pozwalającym na proste wyjaśnienie równań fizyki (mechaniki, optyki, elektromagnetyzmu (fizyka K_W04) W6 - posiada pogłębioną wiedzę w zakresie zagadnień merytorycznych dyscyplin fizycznych objętych programami szkolnymi (K_W05) W7 - ma podstawową wiedzę dotyczącą uwarunkowań prawnych systemu edukacji (fizyka K_W07) W8 - ma podstawową wiedzę dotyczącą uwarunkowań etycznych związanych z działalnością dydaktyczną (fizyka K_W07) Efekty uczenia się wynikające z załącznika nr 1 do Rozporządzenia MNiSW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela Efekty uczenia się – wiedza Absolwent zna i rozumie: D.1.W1 miejsce fizyki w ramowych planach nauczania w szkole podstawowej, wyrażone w wymaganiach ogólnych podstawy programowej i treściach programowych; D.1.W2 podstawę programową, cele kształcenia i treści nauczania fizyki w szkole podstawowej; D.1 W3. integrację wewnątrz- i międzyprzedmiotową; zagadnienia związane z programem nauczania – tworzenie i modyfikację, analizę, ocenę, dobór i zatwierdzanie oraz zasady projektowania procesu kształcenia oraz rozkładu materiału; D.1.W4: kompetencje merytoryczne, dydaktyczne nauczyciela fizyki w szkole podstawowej, w tym potrzebę zawodowego rozwoju, także z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej, oraz dostosowywania sposobu komunikowania się do poziomu rozwoju uczniów; rolę nauczyciela fizyki jako popularyzatora wiedzy i nowoczesnych zdobyczy technologicznych; stymulowania aktywności poznawczej uczniów; D.1.W5: konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania fizyki, w tym metody aktywizujące i metodę projektów, proces uczenia się przez działanie, odkrywanie lub dociekanie ucznia; D.1.W6: metodykę realizacji poszczególnych treści w początkowym uczeniu fizyki – rozwiązania merytoryczne i metodyczne, dostosowanie działań do potrzeb i możliwości uczniów o różnym potencjale; typowe w początkowym uczeniu się fizyki błędy uczniowskie, ich rolę i sposoby wykorzystania w procesie dydaktycznym; D.1 W7. organizację pracy w klasie szkolnej i grupach: potrzebę indywidualizacji nauczania, zagadnienie nauczania interdyscyplinarnego, formy pracy specyficzne dla nauczania fizyki: zajęcia laboratoryjne, doświadczenia i konkursy oraz zagadnienia związane z pracą domową; D.1.W8: pomoce dydaktyczne z zakresu fizyki na poziomie szkoły podstawowej – dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych, w tym elektronicznych i doświadczalnych; edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnej; potrzebę wyszukiwania, adaptacji i tworzenia elektronicznych zasobów edukacyjnych z zakresu fizyki i nauk pokrewnych; D.1.W9: metody kształcenia fizyki, a także znaczenie odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej; D.1.W10. rolę diagnozy, kontroli i oceniania w pracy dydaktycznej; ocenianie i jego rodzaje: ocenianie bieżące, semestralne i roczne, ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne; funkcje oceny; D.1 W11. egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby konstruowania testów, sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w zakresie fizyki; D.1 W12. diagnozę wstępną grupy uczniowskiej i każdego ucznia w kontekście przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz sposoby wspomagania rozwoju poznawczego uczniów; potrzebę kształtowania pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwiązywania problemów, i wykorzystywania wiedzy; metody i techniki skutecznego uczenia się; metody strukturyzacji wiedzy oraz konieczność powtarzania i utrwalania wiedzy i umiejętności; D.1. W13. znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów: potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych; D.1 W14. warsztat pracy nauczyciela fizyki; właściwe wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela; zagadnienia związane ze sprawdzaniem i ocenianiem jakości kształcenia oraz jej ewaluacją, a także z koniecznością analizy i oceny własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej; D.1 W15. potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się danego przedmiotu i nawyków systematycznego uczenia się, korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu, oraz przygotowania ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do samodzielnej pracy.

U1 - potrafi w sposób zrozumiały, używając właściwej metodologii wyjaśnić proste zagadnienia interdyscyplinarne na poziomie szkoły podstawowej (fizyka K_U01) U2 - potrafi przygotować i przeprowadzić doświadczenia dydaktyczne przewidziane w podstawie programowej, oraz inne, użyteczne w procesie budowania wiedzy ucznia (fizyka K_U02) U3 - potrafi posługiwać się terminologią naukową i stosowaniem niezbędnej metodologii opisu zjawisk fizycznych i przyrodniczych (fizyka K_U03), U4 - potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w polskiej i obcej literaturze fachowej i popularno-naukowej, a także w Internecie (fizyka K_U04) U5 - potrafi w popularny sposób przedstawić najnowsze osiągnięcia z zakresu fizyki (fizyka K_U07) U6: Student/ studentka potrafi samodzielnie przygotować lekcję na poziomie szkoły podstawowej liceum oraz zorganizować pracę grupową w klasie szkolnej (fizyka K_U10) Zgodnie z Rozporządzeniem MEN_D20191450, absolwent potrafi: D.1 U1. identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi; D.1 U2. przeanalizować rozkład materiału; D.1 U3. identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu (fizyki) z innymi treściami nauczania; D.1 U4. dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów; D.1 U5. kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy; D.1 U6. podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym; D.1 U7. dobierać metody pracy klasy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne; D.1 U8. merytorycznie, profesjonalnie i rzetelnie oceniać pracę uczniów wykonywaną w klasie i w domu; D.1 U9. skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów; D.1 U10. rozpoznać typowe dla nauczania fizyki błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym; D.1 U11. przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności ucznia.

K1 - zna ograniczenia własnej wiedzy, rozumie złożoność problematyk edukacyjnych i pedagogicznych, szczególnie okresu dorastania (fizyka K_K01) K2 - ma świadomość odpowiedzialności społecznej zawodu nauczyciela, tak w kształtowaniu wiedzy jak postaw i zachowań społecznych młodzieży (fizyka K_K02) K3 - rozumie znaczenie prawnych aspektów zawodu nauczyciela oraz uwarunkowań etycznych roli wychowawcy (fizyka K_K02) K4 – rozumie znaczenie nauki i edukacji dla rozwoju społeczeństwa (fizyka K_K03) K5 - potrafi działać w sposób promujący zrozumienie osiągnieć fizyki w społeczeństwie (fizyka K_K04) Zgodnie z Rozporządzeniem MEN_D20191450, absolwent jest gotów do: Absolwent jest gotów do: D.1 K1. adaptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów; D.1 K2. popularyzowania wiedzy wśród uczniów i w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym; D.1 K3. zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych oraz systematycznej aktywności fizycznej; D.1 K4. promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej; D.1 K5. kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów; D.1 K6. budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych; D.1 K7. rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia; D.1 K8. kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu; D.1 K9. stymulowania uczniów do uczenia się przez całe życie przez samodzielną pracę.

Wykład, dyskusja problemowa; laboratorium i ćwiczenia

- wystawa
- pokaz

- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny

- referatu
- WebQuest
- laboratoryjna
- studium przypadku
- seminaryjna
- panelowa
- obserwacji
- doświadczeń
- stolików eksperckich

- metody służące prezentacji treści
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

uprawnienia pedagogiczne (atrybut wycofany)

Brak formalnych wymagań Wskazane: 1. wstępne wiadomości z fizyki ogólnej 2. wskazane wstępne wiadomości z dydaktyki ogólnej i pedagogiki

Wykład: Aktywność na zajęciach.
Przygotowanie "jednostki dydaktycznej" i prezentacja końcowa
50-60% - ocena: 3 (dst)
60-70% - ocena: 3+ (dst+)
70-80% - ocena: 4 (db)
80-90% - ocena: 4+ (db+)
90-100% - ocena: 5 (bdb)

Ćwiczenia: aktywność na zajęciach (umiejętność rozwiązywania zadań z fziyki na poziomie szkolnym), sprawdziany między-semestralne

Wskazana obserwacja lekcji interaktywnych prowadzonych przez Katedrę Dydaktyki Fizyki dla szkół na terenie UMK i/lub działaniach popularyzujących fizykę w wymiarze ogólnokrajowym (jak Piknik Naukowy w Warszawie)

Wskazane uczestnictwo w lekcjach wyjazdowych KDF w szkołach

Literatura obowiązkowa:
[1] G. Karwasz, i in. Toruński po-ręcznik z fizyki. Gimnazjum. I klasa. Mechanika, Wyd. Naukowe UMK, 2010
[2] G. Karwasz, Toruński poręcznik do fizyki. IV. Fizyka współczesna i astrofizyka. Wyd. Naukowe UMK, 2020
Literatura uzupełniająca (obowiązuje 30% treści):
[3] G. Karwasz. Mały astronom. Przewodnik dla dzieci. Wyd. Papilon, 2022
[4] G. Karwasz, A. Karbowski, K. Fedus, Dydaktyka fizyki współczesnej, Wyd. naukowe UMK, 2021.
Literatura uzupełniająca:
[5] Sawicki M., Nauczanie fizyki, cz. I - IV, PWN, Warszawa, 1976
[6] Artykuły popularno-naukowe G. Karwasza w "Fizyce w szkole"
https://dydaktyka.fizyka.umk.pl/nowa_strona/?q=node/232
oraz materiały internetowe:
https://dydaktyka.fizyka.umk.pl/zabawki/

Literatura dla studentów zagranicznych:
1. Monk M., Dillon J., Learning to Teach Physics, The Falmers Press, London, Washington, D.C., 1995
2. Lewis J.I., Nauczanie fizyki, PWN, Warszawa, 1982
3. Rogers E.M. , Physics for Inquiring Minds, Oxford, 1960; ed. pol. Fizyka dla dociekliwych, Cz. I-V, PWN, Warszawa, 1974
4. Resnick R., Halliday D., Fizyka dla studentów nauk przyrodniczych i technicznych, PWN, Warszawa, 1984 (dowolna edycja)

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 0800-DYDFIZ w USOSweb