Prowadzony w cyklach: 2022/23L, 2023/24L, 2024/25L

Kod ISCED: 0530

Punkty ECTS: 4

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

Astrofizyka 2 0800-ASTROFIZ2

Szczegółowy program:

- Podstawy fizyczyne formowania gwiazd; równowaga hydrostatyczna, kryterium Jeans'a, twierdzenie wirału, funkcja masy początkowej, czas spadku swobodnego, ewolucja gwiazd przed osiągnięciem ciągu głównego

- Podstawy teorii wnętrza gwiazd; równania struktury, rodzaje transportu energii, modele politropowe, równanie stanu, przyczyny zmienności gwiazd, podstawy astrosejsmologii

- Synteza pierwiastków: postawy fizyczne fuzji pierwiastków, podstawowe cykle syntezy, wydajność produkcji energii, czas życia gwiazdy na ciągu głównym, zaawansowane reakcje syntezy

- Atmosfery gwiazdowe i transfer promieniowania

- Właściwości niektórych pozostałości ewolucji gwiazd; gwiazdy neutronowe, czarne dziury

- Gromady gwiazdowe i Galaktyka; populacje gwiazd, główne procesy fizyczne w galaktykach, ewolucja dynamiczna, skład chemiczny, ciemna materia

- Wstęp do fizyki materii międzygwiazdowej: główne składowe, właściwości gazu neutralnego i molekularnego, szacowanie parametrów fizycznych ośrodka

- Charakterystyka galaktyk i gromad galaktyk; opis obserwacyjny, budowa, podstawowe relacje kinematyka-jasność, ramiona spiralne, gaz koronalny.

- Charakterystyka galaktyk aktywnych; klasyfikacja, rozmaitości

AGN, modele fizyczne

- Wprowadzenie do opisu fizycznego Wszechświata; prawo Hubble'a, ogólna struktura Wszechświata, zasady kosmologiczne, parametry kosmologiczne

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy: 120g 30g praca z udziałem nauczycieli - wykład 15g praca z udziałem nauczycieli - ćwiczenia 30g praca indywidualna - przygotowanie się do bieżących zajęć 15g praca indywidualna - przygotowanie się do zaliczeń na ćwiczeniach 30g praca indywidualna - przygotowanie się do egzaminu

Efekty uczenia się - wiedza

po zaliczeniu przedmiotu student W1: zna podstawowe procesy i zjawiska fizyczne zachodzące w różnych obiektach astrofizycznych. W2: zna budowę i ewolucję gwiazd o małych i dużych masach W3: zna podstawowe metody badań różnych obiektów astrofizycznych Efekty te wpisują się w kierunkowe efekty kształcenia K_W06 zna prawa rządzące zjawiskami astronomicznymi, zna budowę i ewolucję poszczególnych składowych wszechświata na rozmaitych skalach, od układu planetarnego, poprzez gwiazdy, galaktyki, po skalę kosmologiczną

Efekty uczenia się - umiejętności

po zaliczeniu przedmiotu student U1: umie rozpoznawać procesy fizyczne leżące u podłoża zjawisk astronomicznych kierunkowe efekty kształcenia: K_U08 potrafi posługiwać się terminologią astronomiczną, potrafi wypowiadać się na temat aktualnych badań astronomicznych

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

po zaliczeniu przedmiotu student K1: ma świadomość kluczowej roli fizyki i matematyki w opisie obiektów i zjawisk astronomicznych K2: ma świadomość związku astronomii z innymi naukami przyrodniczymi kierunkowe efekty kształcenia K_K04: potrafi formułować opinie na temat współczesnych zagadnień fizycznych i astronomicznych, rozumie potrzebę popularnego przedstawiania laikom wybranych osiągnięć astronomii

Metody dydaktyczne

wykład informacyjny ćwiczenia konwencjonalne

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

kanon (atrybut wycofany)

Wymagania wstępne

zaliczenie przedmiotu "Astrofizyka 1"

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24L:

Karolina Bąkowska

W cyklu 2024/25L:

Karolina Bąkowska

W cyklu 2022/23L:

Anna Bartkiewicz
Marian Szymczak

Kryteria oceniania

Ćwiczenia:

1) raporty z trzech ustalonych na dany semestr zagadnień,

2) kolokwium (pięć zadań)
Kryterium wystawienia oceny:
50% - dostateczny,
60% - dostateczny plus,
70% - dobry,
80% - dobry plus,
90% - bardzo dobry.

Wykład: egzamin pisemny 5 pytań z zakresu prezentowanego na wykładzie

każde pytanie oceniane w skali 0-5 punktów

11-13 punktów to ocena 3,0,

14-16p to 3,5

17-19p to 4,0

20-22p to 4,5

23-25p to 5,0

Sposób weryfikacji efektów kształcenia:

- egzamin: W1, W2, W3, U1, K1, K2

- kolokwia: W1, W2, W3, U1, K1, K2

- raporty: W1, W2, W3, U1, K1, K2

Literatura

Wykład oparty na autorskiej kompilacji różnych podręczników i artykułów przeglądowych. W zakresie astrofizyki gwiazd godny polecenia jest podręcznik:

F. LeBlanc, "An introduction to stellar astrophysics", Wiley & Sons, 2010 (dostępna wersja elektroniczna)
H. Karttunen, P. Kröger, H. Oja, M. Poutanen, K.J. Donner, "Astronomia ogólna", PWN, 2020

Inne podręczniki:
M. Jaroszyński, "Galaktyki i budowa Wszechświata, PWN, 1993
J. Kreiner, "Astronomia z astrofizyką", PWN, 1992

Uwagi

W cyklu 2022/23L:

Ćwiczenia odbędą się w trybie synchronicznym przy użyciu platformy BigBlueButton.

W cyklu 2023/24L:

Ćwiczenia odbędą się w trybie synchronicznym przy użyciu platformy BigBlueButton.

W cyklu 2024/25L:

Ćwiczenia odbędą się w trybie synchronicznym przy użyciu platformy BigBlueButton.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 0800-ASTROFIZ2 w USOSweb