Filozofia 0600-S3-DSC-FIL

Jeszcze nie wprowadzono opisu dla tego przedmiotu...

W cyklu 2020/21:

W semestrze zimowym omawiane są następujące zagadnienia:

Źródła refleksji filozoficznej
Koncepcja nauki Arystotelesa jako pierwszy paradygmat nauki
Rozwój nauki w średniowieczu (powstanie akademii i pierwszych uniwersytetów)
Pierwsza rewolucja naukowa (1543 - 1687) i nowa koncepcja nauki
Koncepcja nauki empiryzmu logicznego (neopozytywizm)
Krytyka neopozytywizmu i racjonalizm krytyczny Karla Poppera
Koncepcja nauki Imre Lakatosa. Formy falsyfikacjonizmu i dyskusja wokół kryteriów rozwoju nauki i wyboru teorii.
Koncepcja rewolucji naukowych Thomasa Kuhna.
Spór o realizm naukowy. Realizm wewnętrzny Hilarego Putnama.
W stronę wartości - piękno
Nauka współczesna w perspektywie badań filozoficznych (refleksja naukoznawcza) - Podsumowanie pierwszego semestru.

Semestr letnim obejmuje następujące tematy wykładów:

Wprowadzenie w problematykę wartości (z uwzględnieniem aspektu historycznego).
Problem wartości. Dobro.
Koncepcja Dobra Władysława Tatarkiewicza.
Człowiek wobec dobra i zła moralnego
Metafizyczna koncepcja zła.
Koncepcja wartości Henryka Elzenberga.
Zagadnienie wolności - tradycyjny problem wolnej woli.
Problem wolnej woli w nowym kontekście badawczym.
Wybrane zagadnienia z filozofii człowieka.
Człowiek w perspektywie śmierci - koncepcje filozofów starożytnych.
Człowiek jako byt ku śmierci. Aspekt metafizyczny śmierci.

Wymiar aksjologiczny nauki. Problem neutralności nauki.
Wymiar etyczny nauki. Zagadnienie ryzyka (określenie, szacowanie).
Filozofia technologii (nurty badawcze, problematyka)
Konstruktywizm i nowy eksperymentalizm (odniesienia do koncepcji Iana Hackinga).
Filozofia ekologiczna.

Całkowity nakład pracy studenta

30 godz. wykładu + 25 godz.praca indywidualna, przygotowanie do egzaminu doktorskiego.

Efekty uczenia się - wiedza

Student rozpoznaje problemy filozoficzne i formułuje pytania filozoficzne, odkrywa założenia filozoficzne w teorii naukowej, zna podstawowe współczesne koncepcje nauki, zna dyskutowane współcześnie problemy etyki, w szczególności bioetyki i etyki nauki. EK_W08

Efekty uczenia się - umiejętności

Student rozumie rolę debat akademickich i potrafi w nich odpowiedzialnie uczestniczyć, jest otwarty na nowe idee, a jednocześnie docenia wartość myślenia samodzielnego i krytycznego, EK_U02, EK_UO5

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student potrafi pracować w grupie, rozumie funkcje nauki w społeczeństwie i przyczynia się do budowy "społeczeństwa wiedzy", potrafi spojrzeć z refleksją na społeczną i cywilizacyjną rolę nauki i odpowiedzialność uczonych za prowadzone badania, ma głębszą wrażliwość etyczną. EK_01, EK_07

Metody dydaktyczne

Wykład problemowy z elementami wykładu konwersatoryjnego i informacyjnego. Natomiast w sytuacji spowodowanej pandemią (z uwzględnieniem życzeń studentów) zajęcia będą prowadzone w formie zdalnej , wykorzystując metodę prezentacji materiału na platformie Moodle z możliwością kontaktu z wykładowcą na platformie Microsoft teams (MT). Zaliczenie w formie egzaminu tradycyjnie lub na platformie MT.

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

Urszula Żegleń

Kryteria oceniania

Zaliczanie na ocenę na podstawie samodzielnej pracy pisemnej i znajomości wybranych zagadnień filozoficznych. (Zob. ew. szczegółowe wymagania na bieżący rok akad.) Tematy ustalane indywidualnie. Kryterium oceny jest jakościowe uwzględniające podane powyżej efekty, które student powinien zdobyć po odbytym kursie filozofii .

Przed obroną doktoratu
egzamin ustny (komisyjny) z filozofii
Na egzamin wymagane przygotowanie trzech zadanych lektur (z klasyki filozofii, filozofii nauki, aksjologii).

Literatura

Wybrane lektury
A. Źródła filozofii

G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. I. Od początków do Sokratesa, Lublin: RW KUL 1994 (wybr. fragmenty)
G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. II.Platon i Arystoteles, Lublin: RW KUL 1996 (wybr. fragmenty)

B. Filozofia nauki i filozofia przyrody
B1. Ujęcie historyczno-systemowe koncepcji nauki

J. Goćkowski, S. Marmuszewski, red., Nauka, Tożsamość i tradycja, Kraków: Universitas1995 (wybr. teksty w uzgodnieniu z wykładowcą)
M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Kraków: Znak 2005
S. Kamiński, Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk: TN KUL 1992 (R.II. Historia pojęcia nauki)

B2. Ujęcie systemowe

D. Dąbek, Metodologia nauk przyrodniczych, w: S. Janeczek,. M. Walczak, A. Starościc, red., Metodologia Nauk, Lublin: KUL 2019, s. 27-52
A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków: Wyd. Aureus-Wyd. Znak 2006
A. Grobler, Realizm, w: Panorama filozofii współczesnej, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, Warszawa: PWN 2016, s. 359-375
T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, Warszawa: PWN 1968
I. Lakatos, Pisma z filozofii nauk przyrodniczych, Warszawa: PWN 1995 (fragmenty)
B. Magee, Popper, Warszawa: Prószyński i S-ka 1998 (R.1-4)
K. Popper, Logika odkrycia naukowego, Warszawa: PWN 1977 (fragm)
K. Popper, Droga do wiedzy, Domysły i refutacje, Warszawa: PWN 1999
K. Popper, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Warszawa: PWN 2002 (wyb. fragmenty)
W. Sady, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarego do Laudana, Toruń: UMK 2013
P. Zeidler, Miejsce filozofii chemii w filozofii przyrodoznawstwa, "Roczniki Filozoficzne" t. 54, nr. 2 (2016) s. 313-333

C. Etyka ogólna i etyka nauki

E. Agazzi, Dobro, zło i nauka, W-wa: Oficyna Akad. 1997
E. Bińczyk, Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki, Toruń: UMK
2012 (Wstęp i wybr. fragmenty, szczeg. cz. IV)
B. Chyrowicz, O sytuacjach bez wyjścia w etyce, Kraków: Znak 2008
B. Chyrowicz, Bioetyka, Kraków: Znak 2015
Z. Drozdowicz. Uczony - zawód czy powołanie? "Nauka" 4 (2009) 67-86
J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków: PAT 1992 (Cz. szósta, R. II. Kierunki i szkoły w etyce)
J. Goćkowski, Siedem powinności zawodowych uczonego, "Zagadnienia Naukoznawstwa" 3-4 (2009) 281-293
L. Koj, Powinności w nauce. t. I. Określenie i poznawalność powinności, Lublin: UMCS 1998
A. Lekka-Kowalik, Odkrywanie wymiaru aksjologicznego nauki, Lublin: KUL 2008 (wybr. fragmenty)

Praktyczna lektura uzupełniająca
A. Kodeksy dobrych praktyk:

Dobre praktyki w szkołach wyższych,Opracowanie Fundacja Rektorów Polskich (red zespół pod kier. A. Szostka), Kraków: FRP i KRASP 2007 (dostępny na stronie UMK)
Good practice elements in doctoral training. Oxford 2013

B. Innowacje

C. Cempel, Inżynieria kreatywności w projektowaniu innowacji, Radom-Poznań: Wyd. Naukowe Instytutu Eksploatacji PIB 2013 (myślenie twórcze jest także przedmiotem zainteresowań filozofii umysłu, a zag. innowacyjności - filozofii nauki, ta książka może być także znakomicie wykorzystana w refleksji filozoficznej)

W cyklu 2020/21:

Literatura uzupełniająca do wybranych zagadnień filozoficznych (na zaliczenie w zależności od zainteresowań)

E. Bińczyk, (Post)konstruktywizm na temat technonauki, "Avant" 4/1 (2013), 54-75
M. Czarnocka, Silny porgram Szkoły Edynburskiej z perspektywy epistemologicznej, "Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne" t. I (2013) 186-214
J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy, Cz. 5. Człowiek (mogą być wybr. fragm. po uzgodnieniu z prowadzącą) , Cz. 6. Zakorzenić się w dobru. R. I. Fundamentalne pytania z filozofii wartości
S. Myoo, J. Handerek (ed.), Filozofia technologii, Lublin: E-nauka 2014
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: PWN 1975
W. Tatarkiewicz, O doskonałości, Warszawa: PWN 1976 (rozdz. O doskonałości w fizyce i chemii)

Uwagi

W cyklu 2020/21:

Uwagi dotyczące zaliczenia wykładu w bieżącym roku akad.
1. Krótka (wystarczy na kilka stron) praca pisemna przedstawiająca własne badania (lub badania w chemii czy pokrewnej dyscyplinie) z odniesieniem do wybranej koncepcji nauki lub jakiegoś szczegółowego zagadnienia omawianego na wykładzie (np. kryterium piękna w odniesieniu do badanego obiektu czy teorii).
2. Wybór 1 lektury filozoficznej do omówienia.
Zaliczenie wykładu na ocenę odbędzie się w formie ustnej rozmowy na temat pracy i wybranej lektury.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 0600-S3-DSC-FIL w USOSweb