Planowanie syntez związków aktywnych 0600-S1-CM-PW7b-PSZA
Wykład
Wprowadzenie: istota syntezy organicznej, zarys historyczny, kluczowe etapy rozwoju dziedziny, podział dziedziny na chemię kombinatoryjną, syntezę totalną i projektowanie nowych metod syntezy, cele, praktyka i założenia syntezy totalnej, przedstawienie podstawowych pojęć analizy retrosyntetycznej na przykładach reakcji (cząsteczka docelowa, transformacja, retron, dyskonekcja, synton, reagent, drzewo syntetyczne).
Podstawowe założenia analizy retrosyntetycznej: syntony, podział syntonów, syntony akceptorowe i donorowe, maskowanie reaktywności grup funkcyjnych, ukryta polaryzacja, cząsteczki docelowe z dwiema grupami funkcyjnymi – układ zgodny i niezgodny, inwersja polaryzacji, syntony umpolung i ich syntetyczne odpowiedniki.
Transformacja grup funkcyjnych: stopnie utlenienia atomu węgla, przykłady transformacji zachodzących bez zmiany stopnia utlenienia (typu 1) i ze zmianą stopnia utlenienia atomu węgla (typu 2), reakcje utleniania i redukcji, synteza związków cyklicznych, reguły Baldwina, anelacja Robinsona, reakcje Dielsa-Aldera.
Strategia planowania syntezy: synteza liniowa i zbieżna, odpowiednie dyskonekcje, symetria cząsteczki, wprowadzanie grup funkcyjnych, wybór drogi syntezy.
Wydajność i selektywność syntezy organicznej, chemoselektywność, chemoselektywne utlenianie, chemoselektywna redukcja, ekonomia atomów, grupy ochronne alkoholi i amin, stereoselektywność, regioselektywność, kontrola kinetyczna, kontrola termodynamiczna, synteza alkenów – położenie wiązanie podwójnego, izomeria cis-trans, dehydratacja alkoholi, redukcja alkinów, reakcja Wittiga/Hornera-Wadswortha-Emmonsa, synteza alkoholi, hydratacja, hydroksyrtęciowanie/ odrtęciowanie, hydroborowanie/utlenianie, regioselektywność aromatycznej substytucji elektrofilowej, regioselektywne alkilowanie ketonów, regioselektywna addycja nukleofili do α,β-nienasyconych związków karbonylowych, regioselektywna addycja nukleofili do epoksydów, regioselektywne utlenianie ketonów do estrów - Reakcja Baeyera-Villigera.
Wybrane syntezy organiczne: podsumowanie omówionej wiedzy z zakresu retrosyntezy na przykładach wybranych wieloetapowych syntez związków aktywnych; przedstawienie praktycznego zastosowania zaprezentowanych metod syntetycznych.
Ćwiczenia
Zajęcia te są poświęcone rozwiązywaniu problemów z zakresu syntezy organicznej z wykorzystaniem zasad analizy retrosyntetycznej przedstawionych na wykładzie. Podstawą zajęć będzie poszukiwanie odpowiednich dróg syntetycznych w celu zaprojektowania kilkuetapowych syntez produktów docelowych.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2023/24L: | W cyklu 2025/26L: |
Kryteria oceniania
Wykład – zaliczenie pisemne na ocenę – W1, W2, U1, U2
Ćwiczenia – przygotowanie projektu na ocenę – W1, W2, U1, U2, K1, K2, K3
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
1. T.W.G. Solomons, C.B. Fryhle, Organic Chemistry, 7th Ed., J. Wiley, New York, 2000.
2. J. Clayden, N. Greeves, S. Warren, P. Wothers, Organic Chemistry, Oxford University Press, Oxford, 2001.
3. J. Skarżewski, Wprowadzenie do syntezy organicznej, PWN, 1999.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: