Narkotyki, alkohol i inne używki w muzyce i malarstwie - zamiast brać, posłuchaj 0600-OG-NAU
Wykład jest popularnonaukowym wykładem z zakresu chemii materiałów (prowadzący pracuje w Katedrze Chemii Materiałów Wydziału Chemii UMK). Inspiracją są fakty, pokazujące, że w Polsce obecnie około 5 % mieszkańców ma kontakt z narkotykami, z czego największą grupę stanowią stosunkowo młodzi ludzie w wieku 15-34 lata. W naszym kraju również drastycznie wzrasta spożycie alkoholu, szacuje się, że około 2 miliony Polaków go nadużywa. Sprzyja temu częste spędzanie wolnego czasu przed monitorem komputera, co stało się już nawykiem młodego pokolenia. Celem wykładu jest przedstawienie w sposób popularnonaukowy (czyli dostępny dla humanistów i niechemików), składu chemicznego, sposobu produkcji, interakcji, działania na organizm i konkretnych efektów oddziaływania narkotyków, leków psychotropowych i alkoholu. Efekty destrukcyjne zobrazowane zostaną przykładami z historii kilku zespołów muzycznych, których członkowie doprowadzili siebie, zespół, lub swoją rodzinę do ruiny a nawet śmierci, poprzez uzależnienie. W pierwszej części omówiona zostanie historia narkotyków począwszy od praktyk religijnych, gdzie stosowano opium, morfinę, konopie amfetaminę, ekstazy i kokainę. Wspomniane zostaną też zastosowania w medycynie. Podane zostaną statystyki spożywania w Polsce. Podobnie omówiona zostanie historia odkrycia alkoholu (starożytny Egipt, pierwsza destylacja w Grecji). Porównane zostaną metody produkcji alkoholu kiedyś i dzisiaj. W dalszej części omówione zostaną oddziaływania wszystkich substancji na człowieka i efekty uboczne, ze szczególnym podkreśleniem interferencji między alkoholem a narkotykami. Wykłady dotyczyć będą poszczególnych epok i stylów muzycznych. Tak też wykład dotyczący lat 60-tych zatytułowany od piosenki the Beatles pt. Lucy in the Sky with Diamonds - omówi odkrycie i zastosowanie LSD, oraz jego destrukcyjny wpływ na człowieka na przykładach min. the Beatles, Briana Epsteina, Rolling Stones, Erica Claptona, i Jimi Hendrixa. Jako lektura obrazująca omówiona zostanie doskonała pozycja Joe Gooddena pt. Riding So High: The Beatles and Drugs. Kolejny wykład dotyczyć będzie destrukcyjnego oddziaływania alkoholu. Tytuł pochodzi od jednej z piosenek z concept albumu zespołu Marillion pt. Clutching At Straws, poświęconemu piciu alkoholu i zażywaniu narkotyków (wątki te zespół poruszył też na wcześniejszych swoich płytach np. Fugazi). Wykład pt. White Russian (tytuł zaczerpnięty od piosenki, jest zwyczajową nazwą popularnego drinka) przedstawi destrukcyjny wpływ jednoczesnego stosowania używek i alkoholu na muzyków rocka progresywnego, na przykładach min. Syda Barreta z Pink Floyd (LSD), i Fisha z Marillion (alkohol), oraz Alexa Lifesona z zespołu Rush (marihuana). Kolejny wykład poświęcony będzie uzależnieniu muzyków zespołu the Doors, którego wokalista Jim Morrison zażywał heroinę i nadużywał alkoholu. Riders of the Storm omówi m.in. efekty działania heroiny i alkoholu na ludzki organizm i jej negatywny wpływ na człowieka, na przykładzie m.in. twórczości, zachowania podczas koncertów i finalnie tragicznej śmierci Jima Morrisona. Heroinie i zgubnym skutkom jej stosowania poświęcony będzie wykład, którego tytuł pochodzi od piosenki Heroin zespołu Velvet Underground. Omówiona zostanie m.in. tragiczna historia uzależnionej od narkotyków Nico, jak i jej syna. Wykład Beat Generation poświęcony zostanie uzależnieniu od narkotyków artysty i pisarza Williama S. Burroughsa, który zażywał heroinę, morfinę i nadużywał alkoholu, co finalnie doprowadziło go m.in. do zabicia własnej żony. Kolejny wykład pt. Unknown Pleasures poświęcony będzie tragicznym losom wielkiego realizatora dźwięku Martina Hannetta, który już od lat szkolnych eksperymentował z mieszankami alkoholowo – narkotykowymi, co finalnie doprowadziło go do zmarnowania ogromnego talentu i śmierci na zawał serca. Jak niewyobrażalne i irracjonalne zachowania mogą powodować narkotyki i do jak ogromnych tragedii i drastycznie mogą prowadzić, przedstawia znakomita książka Colina Sharpa (który sam był uzależniony od narkotyków) poświęcona Hannetowi pt. Who Killed Martin Hannett, która zostanie omówiona na wykładzie. Wykład Ganja, so good for everybody? przedstawi sposób działania na człowieka i negatywny wpływ marihuany i opium. Omówione zostaną m.in. tragiczne losy Roberta Brylewskiego z Brygady Kryzys (uzależnionego od marihuany i alkoholu) i Ryszarda Riedela z Dżemu (nadużywającego alkoholu i zażywającego tzw. kompot czyli mieszankę alkaloidów opium, morfiny, kodeiny i heroiny). Tragedia i samobójstwo Piotra Łuszcza (Magik) z kultowego dziś zespołu hip-hop Kaliber 44, który opowiedział w jednym z wywiadów, jaką fatalną pułapką jest traktowanie marihuany jako używki, posłuży za przykład pokazujący, czym może skończyć się zażywanie marihuany. Prowadzi ono do tzw. twardych narkotyków i tego co Łuszcz nazwał „otępiającą pułapką”. Na podstawie kilku postaci z nurtu grunge na wykładzie Down in a Hole przedstawione zostaną między innymi smutne losy Laynea Staleya z zespołu Alice in Chains (uzależnienie od heroiny, leków psychotropowych i alkoholu, w końcu śmierć) oraz Kurta Kobaina z Nirvany (heroina, alkohol, samobójstwo). Narkotyki w muzyce heavy metal omówione zostaną na zajęciach pt. I Don't Like the Drugs (But the Drugs Like Me). Sposób oddziaływania na organizm alkoholu etylowego omówiony zostanie na przykładzie muzyków zespołu Metallica (nazywanych przez niektórych z powodu nadużywania - Alcoholica). Negatywne działanie Prozacu, leku antydepresyjnego, prowadzącego do poważnych powikłań, w tym nasilenia myśli samobójczych, zobrazuje przykład walki z depresją Pete Steele z zespołu Type O Negative. Dodatkowe powikłania wynikające z jednoczesnego stosowania antydepresantów i nadużywania alkoholu doprowadziły go finalnie do śmierci. Ostatnie 3 bloki tematyczne będą poświęcone narkotykom w muzyce punkowej i nowofalowej (omawiani artyści m.in. Skandal (LSD, heroina) z Dezertera, Sid Vicious (heroina, alkohol) z Sex Pistols, Andrzej Nowak (alkohol) z TSA, Krzysztof Jaryczewski (alkohol, kokaina, marihuana) z Oddziału Zamkniętego), oraz w nurcie awangardowym i psychodelicznego gotyku (Robin Guthree (kokaina, rozpad małżeństwa) z Cocteau Twins i Michael Gira i Jarboe (marihuana, LSD, kokaina) ze Swans). Finalnie przedstawione zostanie działanie i negatywny wpływ alkoholu, peyotlu, meskaliny i morfiny na życie i twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza. Artysta nie dość, że oznaczał na swoich portretach, jakie substancje zażywał podczas ich tworzenia, to jeszcze podzielił się swoimi doświadczeniami z używkami i narkotykami w książce pt. Nikotyna, alkohol, peyotl, morfina, eter, która zostanie omówiona na zajęciach.
Reasumując - student uczestniczący w wykładach ma, poprzez tragiczne historie artystów, poznać mechanizmy działania i zdać sobie sprawę jak destrukcyjnie działają na ludzki organizm wymienione substancje chemiczne, oraz utwierdzić się w przekonaniu o ich negatywnych skutkach, co odwiedzie go od decyzji o ewentualnym sięgnięciu po narkotyki, leki psychotropowe i alkohol. Wykład zostanie ilustrowany prezentacją dokonań pojawiających się na nim artystów.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
- egzamin pisemny- W1, W2, W3
Kryteria oceniania:
Zaliczenie na ocenę na podstawie pisemnego testu przeprowadzonego na platformie Moodle składający się z pytań jednokrotnego wyboru spośród 4 możliwości. Błędne wskazanie odpowiedzi – 0 pkt, poprawna odpowiedź – 1 pkt. Co najmniej 15 pytań w teście.
Zaliczenie egzaminu po osiągnięciu co najmniej 50 % punktów możliwych do uzyskania. Ocena bdb po uzyskaniu więcej niż 80 %. Pozostałe oceny proporcjonalnie w zakresie 50 – 80 %.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. David Nutt: Drugs without the hot air: Making Sense of Legal and Illegal Drugs, UIT Cambridge LTD, 2020.
2. Michael Pollan: How to Change Your Mind: What the New Science of Psychedelics Teaches Us about Consciousness, Dying, Addiction, Depression, and Transcendence, Penguin Press, 2018.
3. Stanisław Ignacy Witkiewicz: Nikotyna, alkohol, peyotl, morfina, eter, Drukarnia Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa, 1932
4. Colin Sharp: Who Killed Martin Hannett? The Story of Factory Records' Musical Magician, Aurum, 2007.
5. William S. Burroughs: Naked Lunch, Olympia Press, 1959.
6. Tomasz Lada: Zagrani na śmierć, mroczne ścieżki polskiego undergroundu, Wydawnictwo Czarne, 2022.
7. Robert Brylewski, Rafał Księżyk: Kryzys w Babilonie. Autobiografia, Wydawnictwo Literackie, 2020.
8. Danny Sugerman, Jerry Hopkins: Nikt nie wyjdzie stąd żywy, In Rock Music Press, 2006.
9. Mark Yarm, Everybody Loves Our Town: An Oral History of Grunge, Crown 2012.
10. Joe Goodden, Riding So High: The Beatles and Drugs, Pepper & Pearl, 2017.
11. Autoryzowane wywiady z artystami, fragmenty koncertów, biografie
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: